Në përpjekje për të shmangur shpenzimet që ndërlidhen me sigurimin e binifiteve të nevojshme të parapara me ligj, punëdhënësit e fabrikave shpesh i pushojnë nga puna punëtoret që mbeten shtatzënë, ndonjëherë edhe i detyrojnë të gjitha punëtoret femra të bëjnë teste shtatzënie përpara se të angazhohen në punë. Edhe nëse gratë shtatzëna lejohen të vazhdojnë të punojnë, shpesh atyre u mohohen benifitet, përfshirë pushimin e lehonisë, kujdesin për fëmijët dhe kohën të ushqyerit me gji. Dhe të mos flasim për abuzimin verbal, që shpesh kthehet në sulm gjinor! Përfundimi i gjithë kësaj: Gjuha e grave të mësuara me dhunë është – heshtja dhe gënjeshtra.
Shkruan: Katerina Topallova
Teksa festojmë Ditën Ndërkombëtare të Gruas, gjithmonë pranojmë idenë e “individualizmit kolektiv” ose me fjalë të tjera idenë që individët që bashkohen mund të ndryshojnë mënyrën se si funksionon bota?! Por, për fat të keq, këtu në Maqedoni, kuptimet dhe dukuri të tilla janë të zbehta, jo thelbësore, periferike zbukuruese, duke gjykuar nga ideja e përgjithshme dhe nga vërshimi i reagimeve nga marshi i grave partiake të 8 marsit të mbajtur në Prilep, i titulluar “Të barabarta dhe të fuqishme”. Parullat vizionare në plan të parë, me sa duket gjithmonë përpara kohe, marshuan më 5 mars, si kur filloi në Nju Jork më 8 mars 1857, kur punëtoret e tekstilit marshuan në protestë kundër kushteve të padrejta të punës dhe të drejtave të pabarabarta për gratë. Ishte një nga grevat e para të organizuara të punëtoreve, gjatë së cilës ata bënin thirrje për një ditë më të shkurtër pune dhe paga të mira! Një digression i vogël…
Jeta, puna dhe të drejtat e grave janë larg asaj që ne imagjinojmë, kuptojmë dhe konsumojmë çdo ditë! Pyes veten për të disatën herë, cili është imazhi i grave, të drejtave dhe lirive të grave në Maqedoni? Ne i dimë përgjigjet, por i shpërfillim pamjet… Çdo vit ato përkeqësohen!
Një paradë fjalimesh politike, “SMS” marshime sindikale dhe në fund “dasmë pa nuse” – bare dhe restorante përplot! Jo, asgjë konkrete nuk vjen për gratë që ulen të privuara dhe në mëshirën e vetë sistemit me strukturimin e përgjithshëm shoqëror. Pyes veten sa kushton gjithë ai organizim dhe paradë, me transport, skena dhe sistem zërimi dhe gjithë atë kënaqësi për të festuar diçka paraprakisht, për të cilën sot sidomos pjesa femërore e botës ka mendime dhe kuptime mjaft të ndara për statusin ekzistencial të Ditës së Gruas, duke pasur parasysh pamjen e keqe të saj sot?!
Edhe ata me mendje më pak të mbyllur mes nesh, duke parë këto lloj pamjesh e kanë gjithnjë e më të vështirë të konsumojnë nivelet e hipokrizisë dhe të folurit të dyzuar dhe arshinave që po arrijnë një kulm më të lartë çdo ditë! Pse po i them të gjitha këto?
70 punëtore të tekstilit nga Kavadari kanë ngritur padi për mospasgimin e tri pagave, ndërsa gjykata e Kavadarit e refuzoi kërkesën dhe i detyroi të paguajnë 20 mijë euro për shpenzime gjyqësore. Tani si mund të mos refuzoj të gjitha ftesat e mundshme për të gjitha ato ngjarje që festojnë Ditën e Gruas?! Nuk e di se çfarë ka për të festuar këtu apo çfarë mund të ketë për të festuar në kohën e duhur?! Çfarë kuptimi ka ky lloj parakalimi hipokrit, pritjet e bollshme apo zvarritjet në pijetore kur shikimi ynë është qartësisht i turbullt.
Ne po “luftojmë” për njëfarë dinjiteti bazë, barazi dhe mundësinë për të qenë krenarë të drejtë, duke marrë parasysh të gjithë diskriminimin gjinor, dhunën në familje, sulmet seksuale apo ngacmimet dhe mizogjininë që mbretëron në botë. Dhe e gjithë lufta e gruas i rrëzohet nga koka kur sheh këto marshime politike kundër gjithë mjerimit dhe dhimbjes së grave të qytetit fqinj. Asnjë ndjeshmëri dhe kujdes për kategoritë më vulnerabël, të mishëruara në imazhin e një gruaje. Apo çfarë do të thoshin kritikët kujdestarë në rrjetet sociale – të paktën me paratë e organizimit të marshit të kishin paguar shpenzimet e gjyqit për punëtoret e tekstilit!
Tek ne, padyshim, vetëm gratë – politikane – kanë të drejta, ndërsa gratë punëtore përballen me sfida të veçanta përveç atyre me të cilat përballen punëtorët e tjerë. Në përpjekje për të shmangur shpenzimet që lidhen me sigurimin e përfitimeve të nevojshme me ligj, punëdhënësit e fabrikës shpesh i pushojnë nga puna punëtoret që mbeten shtatzënë, ndonjëherë edhe duke i detyruar të gjitha punonjëset femra të bëjnë teste shtatzënie përpara se të punësohen. Edhe nëse gratë shtatzëna lejohen të vazhdojnë të punojnë, shpesh atyre u mohohen përfitimet, duke përfshirë pushimin e lehonisë, kujdesin për fëmijët dhe kohën e ushqyerjes me gji. Dhe të mos flasim për abuzimin verbal, i cili shpesh kthehet në sulm gjinor! Përfundimi i gjithë kësaj: Gjuha e grave të mësuara me dhunë është – heshtja dhe gënjeshtra.
Prandaj, në të ardhmen, nëse duam që gjërat të shkojnë në drejtimin e duhur human, altruist dhe mbi të gjitha njerëzor, nuk duhet të harrojmë se askush nuk është i padobishëm në këtë botë që ia lehtëson barrën tjetrit. Askush nuk mund të mendojë dhe të godasë dikë në të njëjtën kohë. Ndaj, me keqardhje pohoj se lufta e grave në vendin tonë ende nuk ka filluar, ndaj nuk shoh arsye për të festuar!