Dy të tretat e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut duan që vendi i tyre të mbetet anëtar i NATO-s. Këto janë pjesë e të dhënave në Raportin vjetor të Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg për vitin 2023, të cilin ai e prezantoi dje, në vitin kur Aleanca do të shënojë 75 vjet nga themelimi i saj, raporton DW në gjuhën maqedonase, përcjell KDP.
Në pyetjen “Nëse do të mund të votonit pro apo kundër anëtarësimit të vendit tuaj në NATO, si do të votonit?”, në një anketë në fund të vitit të kaluar, 63% e të anketuarve në Maqedoninë e Veriut janë përgjigjur “Unë do të votoja për vendin tim që mbetet anëtare e NATO-s”, 24% do të votonin për daljen e vendit nga NATO dhe pjesa tjetër deklaroi se “nuk e di”.
Një përqindje e lartë e qytetarëve nga Maqedonia e Veriut u pajtuan me deklaratën “Anëtarësimi ynë në NATO e bën më pak të ngjarë që një komb i huaj të sulmojë vendin”. 64% u pajtuan me këtë deklaratë, 22% nuk u pajtuan, dhe pjesa tjetër janë në kategorinë as dakord as nuk pajtohem/nuk e di.
Ashtu si në vitin 2022, globalisht 82% e qytetarëve besojnë se bashkëpunimi midis Amerikës së Veriut dhe Evropës për çështjet e sigurisë është i rëndësishëm. Maqedonia e Veriut është ndër vendet ku qytetarët me përqindjen më të lartë (midis 81 dhe 100%) deklaruan se ky bashkëpunim është “i rëndësishëm”.
Edhe pse RMV u bë anëtare e Aleancës në vitin 2020, ajo sot po përmbush objektivat e vendosura nga Aleanca në samitin e Uellsit në 2014. Anëtarët e NATO-s ranë dakord më pas të arrinin 20% të buxhetit të tyre të mbrojtjes gjatë dekadës së ardhshme për pajisje të reja dhe modernizimin e forcave të tyre të mbrojtjes, një kërkesë e përmbushur nga vetëm shtatë aleatë në atë kohë dhe vitin e kaluar nga 28. Objektivi tjetër ishin vendet anëtare të ndajnë të paktën 2 për qind të prodhimit të brendshëm bruto (PBB) për mbrojtje. Në vitin 2014, vetëm 3 aleatë e kishin arritur këtë qëllim, deri në vitin 2022 7, dhe në vitin 2023 11 aleatë.
“Në fillim të vitit 2024, ky numër është rritur në 18”, thuhet në Raportin e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s.
“Këtë vit, dy të tretat e aleatëve do të arrijnë objektivin 2%”, tha dje Stoltenberg, duke theksuar se do të investojnë gjithsej 470 miliardë dollarë në mbrojtje këtë vit. Shpenzimet totale ushtarake të NATO-s në vitin 2023 vlerësohen të jenë rreth 1.1 trilion dollarë.
Maqedonia e Veriut është një nga 18 vendet anëtare që këtë vit përmbush kriterin e NATO-s për të ndarë 2% të PBB-së për mbrojtjen. Sipas Ministrisë së Mbrojtjes, nga viti 2024, për buxhetin e mbrojtjes së vendit do të ndahen 2,05 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto (BPV) të Maqedonisë ose 327 milionë euro. Për krahasim, buxheti i mbrojtjes së Maqedonisë për vitin 2023 ishte 274.6 milionë euro (1.85% e PBB-së), që ishte 24.45 për qind më i lartë se buxheti i mbrojtjes në vitin 2022, kur ishte 1.57% e PBB-së.
Dhe këtë vit, ashtu si vitin e kaluar, gati një e treta e buxhetit të mbrojtjes është dedikuar për modernizimin dhe pajisjen e ushtrisë, duke përmbushur kështu kriterin për forcimin e kapaciteteve të mbrojtjes kombëtare dhe kolektive të NATO-s.
Në Maqedoninë e Veriut, rritja e kostove për pajisje dhe modernizim është veçanërisht e dukshme, si pjesë e kostove totale të mbrojtjes. Nëse në vitin 2014 alokimet për pajisje të reja ishin ndërmjet 6 dhe 7%, sipas Raportit, në vitin 2023 ato do të arrijnë në 34.2%.
“Maqedonia e Veriut është plotësisht e përkushtuar ndaj obligimeve të anëtarësimit, përmes përkushtimit të qartë për financim të qëndrueshëm të mbrojtjes, zhvillimit të vazhdueshëm të kapaciteteve dhe aftësive mbrojtëse në përputhje me standardet e Aleancës, kontributit në misionin e NATO-s në Kosovë dhe Irak, si si dhe forcat shumëkombëshe të NATO-s në Letoni, Bullgari dhe Rumani”, tha sekretari shtetëror Vladimir Ançev, i cili udhëhoqi një delegacion nga Ministria e Mbrojtjes në bisedimet shumëpalëshe të NATO-s me Maqedoninë e Veriut dje në selinë e NATO-s në Bruksel.
Në takim, aleatët përshëndetën përparimin e Maqedonisë së Veriut dhe inkurajuan vendin që të vazhdojë të zhvillojë mbrojtjen e saj. Përfaqësuesit e disa vendeve anëtare shprehën mirënjohjen e tyre për bashkëpunimin e shkëlqyer dypalësh të mbrojtjes, pjesëmarrjen aktive të vendit në nismat rajonale të mbrojtjes dhe kontributin në sigurinë e Ballkanit Perëndimor.
Maqedonia e Veriut është në mesin e 27 aleatëve që marrin pjesë me ushtarët e tyre në misionin e KFOR-it në Kosovë. Në praninë totale të rreth 4700 ushtarëve, RMV merr pjesë me 60.