Javën e kaluar, presidenti Joe Biden u ul me kryeministrin e Mbretërisë së Bashkuar, Rishi Sunak, në Londër për një çaj, një traditë klasike britanike. Megjithëse nuk është më në Bashkimin Evropian, Shtetet e Bashkuara kanë nevojë për një Mbretëri të Bashkuar të fortë që punon me Evropën për të garantuar sigurinë dhe stabilitetin kontinental nëpërmjet NATO-s.
Presidenti u ndal në Londër në rrugën e tij për në Samitin e NATO-s në Vilnius, duke iu bashkuar Sunak-ut, por edhe duke pasur një audiencë me Mbretin Charles III, monarkun e sapokurorëzuar. Vizitat dhe njoftimet e fundit dypalëshe ishin të jashtëzakonshme dhe jo për ndonjë ndryshim apo zhvillim të rëndësishëm politik. Në vend të kësaj, ato ishin më tepër të matura, duke reflektuar realitetet aktuale – dhe kjo i bën ata me vlerë shumë më të madhe për të dy vendet sesa retorika e lartë.
Në çdo masë, marrëdhënia tani është shumë më e fortë se sa ka qenë vitet e fundit në nivel politik. Vendimi i Mbretërisë së Bashkuar për t’u larguar nga Bashkimi Evropian në vitin 2016 i la një shije të hidhur Washington-it. Trazirat politike që rezultuan pas Brexit-it brenda Partisë Konservatore dhe në 10 Downing Street, i bënë politikëbërësit amerikanë të kujdesshëm për të anuar shumë përpara në marrëdhënie. Ndërsa pritshmëritë ishin të ulëta pas mandatit të kryeministrit Boris Johnson, Sunak i ka dhënë frymë të re marrëdhënies politike, edhe nëse konsiderohet – një gabim. Pohimi menaxherial i Sunak-ut për kontroll po ofron një ndjenjë të përtërirë qëndrueshmërie dhe, shpresohet që kjo të vazhdojë, të paktën për momentin.
Është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se marrëdhënia praktike midis komuniteteve të inteligjencës të të dy vendeve dhe partneritetit ushtarak ka mbetur dhe do të mbetet e pandryshuar, duke përjashtuar çdo ndryshim dramatik në politikën amerikane, e cila, për fat të keq, mund të jetë në horizont. Një kthim i Donald Trump në Zyrën Ovale, një mundësi e dallueshme, mund të tensionojë marrëdhëniet jo vetëm në nivelin politik, por edhe në atë praktik. Në një periudhë të afërt, sigurisht, deri në fund të presidencës Biden dhe mandatit të Sunak, besimet për marrëdhëniet me Mbretërinë e Bashkuar janë të forta, kjo është një gjë e mirë duke pasur parasysh litaninë e sfidave me të cilat përballen të dyja në Euro-Atlantik dhe në Indo-Paqësor. Njohja e këtyre sfidave dhe një vizion i përbashkët për adresimin e tyre nëpërmjet politikave të arsyeshme është themeli dhe informimi i marrëdhënieve dypalëshe dhe duhen mbështetur.
Lufta e Rusisë kundër Ukrainës krijoi një mundësi për Mbretërinë e Bashkuar për të ripohuar rolin e saj në sigurinë kontinentale. Ndërsa ka mbështetur prej kohësh Ukrainën përmes Orbitalit Operativ, Ministria e Mbrojtjes ishte një nga mbështetësit më të hershëm dhe më të fortë të Kievit, një rol që ajo e ka mbajtur gjatë gati 18 muajve të luftës. Londra është mbështetësi i dytë më i madh financiar i Kievit duke ofruar mbi 6 miliardë dollarë ndihmë ushtarake deri në fund të majit 2023. Washingtoni dhe Londra, megjithatë, nuk pajtohen për hyrjen e Ukrainës në NATO, duke rënë dakord në parim se kjo duhet të ndodhë, por jo se si procesi do të akomodojë Kievin. Mbretëria e Bashkuar gjithashtu nuk pajtohet me vendimin e Amerikës për t’i dërguar Ukrainës municione konvencionale të përmirësuara me, të njohura gjithashtu si “granata shpërthyese”.
Megjithëse nuk është më në Bashkimin Evropian, Shtetet e Bashkuara kanë nevojë për një Mbretëri të Bashkuar të fortë që punon me Evropën për të garantuar sigurinë dhe stabilitetin kontinental nëpërmjet NATO-s. Në të vërtetë, Washingtoni do të shqyrtojë se çfarë thotë Dokumenti i Komandës së Mbrojtjes për qëllimet ushtarake të Londrës dhe për të parë nëse Thesari do të jetë në gjendje të përputhet me ambiciet e Ministrisë së Mbrojtjes me burime proporcionale. Një Londër më e fortë do të ndihmojë vetëm dëshirën e Washingtonit për t’u kthyer drejt Indo-Paqësorit, një lëvizje që përputhet me animin e Mbretërisë së Bashkuar drejt rajonit. Pikërisht këtu zhvillimet janë pozitive, më së fundi nëpërmjet Deklaratës së Atlantikut, në qershor gjatë vizitës së Sunak në Washington.
Një sërë nismash politike që synojnë të forcojnë lidhjet ekonomike dypalëshe midis Washingtonit dhe Londrës, deklarata para të gjithash, njëherësh zhvendosjen e qendrës gjeopolitike të gravitetit në Indo-Paqësorin. Ajo njeh gjithashtu kompleksitetin e sfidës që Kina përfaqëson përtej një kërcënimi ushtarak. Përpjekjet e Pekinit për të dominuar teknologjitë e gjenerimit të viteve të fundit si inteligjenca artificiale, llogaritë kuantike dhe biologjia sintetike kërkojnë bashkëpunim më të ngushtë midis aleatëve SHBA dhe Britania e Madhe. Fokusi i Deklaratës së Atlantikut është në dhënien e informacionit, pajisjeve tjera të teknologjisë, reduktimi i kontrollit të eksportit dhe standardizimit të të dhënave është e gjitha një njohje e nevojës për të hequr barrierat për këto gjëra brenda anglosferës.
Më emblematike e ndryshimit të dinamikës së bashkëpunimit dhe realiteteve të reja gjeopolitike është marrëveshja AUKUS. Ndërsa vëmendja më e madhe u përqendrua në komponentin nëndetësor të marrëveshjes midis Australisë, Britanisë së Madhe dhe SHBA-së, ajo është shtylla e dytë e teknologjisë bërthamore dhe shkëmbimit të informacionit që shënon një ndryshim detar në qasjen e Amerikës ndaj marrëdhënieve në anglosferë. Nëse zbatohet plotësisht dhe siç duhet, shkëmbimi i informacionit dhe politika e përbashkët industriale do të forcojë dhe thellojë dukshëm marrëdhëniet dypalëshe, duke u pozicionuar për konkurrencë strategjike dhe më gjerë. Deklarata e Atlantikut pasqyron njohjen në rritje të administratës se për të qenë e suksesshme në konkurrimin me Pekinin, ajo duhet të fuqizojë aleatët e saj, duke përfshirë Britaninë e Madhe. Shtetet e Bashkuara nuk kanë as fuqi dhe vullnet për të vepruar të vetme në Indo-Paqësor ose në të gjitha frontet. Dhënia e disa iniciativave udhëheqëse në Londër është një mënyrë për të fuqizuar Londrën dhe për të nxitur dinamizmin aleat.
Samiti i ardhshëm i planifikuar mbi inteligjencën artificiale për këtë vjeshtë do ta shohë Mbretërinë e Bashkuar sie drejtuesit e kësaj çështjeje kritike. Me siguri do të përfitojë 10 Downing Street, duke shfrytëzuar rolin në rritje të Mbretërisë së Bashkuar rreth Inteligjencës Artificiale, por gjithashtu ofron një hapësirë për vendet aleate për të bashkëpunuar përballë gjigantit që është Kina në këtë teknologji kritike.
Djalli është, si gjithmonë, në detaje. Si Washingtoni ashtu edhe Londra duhet të bëjnë pjesët e tyre në shtëpi për të siguruar angazhimet e burimeve për mbrojtjen dhe sigurinë dhe të operacionalizojnë AUKUS dhe deklaratën. Ndërsa një marrëveshje e tregtisë së lirë (e premtuar nga Partia Konservatore) do të ishte e mirëpritur, është një propozim shumë më kompleks për t’u siguruar. Megjithatë, ajo nuk duhet të pengojë politikat praktike për të adresuar sfidat reale dhe urgjente. Këtu, Shtëpia e Bardhë dhe 10 Downing Street po ndërmarrin hapa për të forcuar marrëdhënien dhe për të shkuar përtej pikave të thjeshta të të folurit dhe klisheve rreth “marrëdhënies së veçantë”.
Marrë nga “The Hill”
Përktheu: Orges Zaimi