Kryeministri Hristijan Mickovski, në një deklaratë të fundit, ka shpjeguar se pse Qeveria në njërën nga seancat ka vendosur që t’i pranojë kushtet e kompanisë kontraktore të autostradës Kërçovë-Ohër “Sinohydro”, që të mos paditet para gjykatës ndërkombëtare në Paris, raporton REl, përcjell KDP.
Vendimi i marrë në seancën e shtatë të Qeverisë të mbajtur më 24 korrik zbulon se qeveria ka ngarkuar drejtorin e NPRSH, Koce Trajanovski, në emër të investitorit që të japë pëlqimin për ndërprerjen e procedurës së arbitrazhit.
“Dhe për të nënshkruar letrën nr. 0302/1905 të dorëzuar nga Sinohidro Corporation Limited China më 10 korrik 2024, e cila përcakton kushtet në të cilat duhet të përfundojë procedura e arbitrazhit”, thuhet në vendim.
Radio Evropa e Lirë ka pyetur Qeverinë, Ministrinë e Transportit dhe Ndërmarrjen Publike për Rrugë Shtetërore (NPRSH) se çfarë kushte ka kërkuar kompania kineze, por nga aty nuk ka pasur përgjigje. Ministria u përgjigj vetëm shkurt se procedura e arbitrazhit me kontraktorin Sinohydro u ndërpre me pëlqimin reciprok të të dyja palëve. Megjithatë, ata nuk tregojnë se cilat janë kushtet dhe sa kanë kërkuar kinezët në mosmarrëveshjen që kanë nisur.
“Lidhur me çështjen e Kërkesës për Arbitrazh, ju njoftojmë se nga kontraktori Sinohydro, e njëjta është dorëzuar më 07.08.2024, pa kuantifikim të kërkesave për dëmshpërblim”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë për Radion Evropa e Lirë.
Po të shikosh datat, kjo do të thotë se qeverisë iu deshën rreth njëzet ditë për të hequr dorë nga gjykimi dhe për të plotësuar kushtet që i kërkoi kompania, të cilat i fshihen publikut.
Në mesin e procesit zgjedhor (1 prill 2024), përbërja e mëparshme e Kuvendit me koalicionin qeverisës LSDM dhe BDI mbajti seancë të jashtëzakonshme vetëm për miratimin e aneksit numër 6 të kontratës për ndërtimin e autostradës Kërçovë – Ohër. Me të, afati i përfundimit të projektit u shty deri në fund të vitit 2026, dhe shkak i vonesës së re ishte shfaqja e 13 rrëshqitjeve të reja.
Megjithatë, në të njëjtën aneks, të dyja palët ranë dakord edhe për disa çështje të tjera, duke përfshirë që të gjitha mosmarrëveshjet duhet të zgjidhen me marrëveshje të ndërsjellë. Kontraktori, pra Sinohydro, hoqi dorë nga dëmet e shkaktuara deri në ditën e votimit për aneksin 6 dhe investitori NPRSH bëri të njëjtën gjë.
“Palët kontraktuese bien dakord që të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me përmbushjen e detyrimeve të marra nga kjo Marrëveshje në mënyrë miqësore dhe në interes të përbashkët dhe ta zbatojnë atë aty ku nuk është arritur marrëveshje”, thuhet në aneks.
Radio Evropa e Lirë ka mësuar nga burime të mirëinformuara në NPRSH se kompania Sinohydro para miratimit të këtij aneksi në muajin prill kërcënonte me procedurë arbitrazhi kundër shtetit për shkak se ishte paditur nga njëri prej nënkontraktorëve. Bëhej fjalë për kompaninë shqiptare “Viktoria” e cila u përjashtua nga projekti për shkak të moskryerjes në kohë të punimeve. Ajo, nga ana e saj, u pajtua me një proces gjyqësor kundër Sinohydro për shkak se ndërtimi ishte vonuar për shkak të shpronësimit të parakohshëm të pronave ku kalon rruga e autostradës.
Por kjo u zgjidh me aneksin 6, me të cilin Sinohydro tashmë hoqi dorë nga padia kundër shtetit.
Mirëpo, nuk ka përgjigje nga ministria përkatëse, ku ministër është koordinatori i sapoemëruar për monitorimin e të gjitha procedurave të arbitrazhit në vend, Aleksandar Nikolovski, pse një çështje që ishte zgjidhur me aneksin 6, u ringjall dhe duhej të pranonte kushtet e dhëna nga Sinohidro.
REL ka dërguar pyetje edhe në Qeveri, por nuk ka pasur përgjigje.
Të martën, më 3 shtator, Kuvendi votoi aneksin e ri 7 të kontratës për ndërtimin e autostradës Kërçovë-Ohër.
Është në seksionin e karakteristikave teknike të asfaltit që do të përdoret.
Vlera e autostradës me gjatësi totale prej 57 kilometrash ishte projektuar fillimisht në 374 milionë euro dhe pas disa anekseve të Marrëveshjes dhe shtyrjes së afateve arriti në 598 milionë euro. Tashmë është bërë e ditur se kur të përfundojnë pjesët e seksionit do të jetë e mundur të vozitet mbi to.
Dhe administrata e re e VMRO DPMNE-së, sikurse të mëparshmet, shpreson se do të respektohet afati i fundit deri në fund të vitit 2026.
Ish-Prokuroria Speciale Publike hapi rastin “Trajektoria”, i cili i referohej procedurës për përzgjedhjen e kompanisë kineze “Sinohydro” dhe akuzonte ish-zyrtarët nga VMRO-DPMNE për korrupsion. Me ndryshimet në Kodin Penal, krimi për të akuzuarit për shpërdorim të detyrës zyrtare u vjetërsua dhe askush nuk mbante përgjegjësi për abuzime.