E enjte, 28 Mars, 2024

PSE ËSHTË I RËNDËSISHËM 24 MAJI PËR MAQEDONASIT ETNIKË?

Sot është 24 maji, dita kur Maqedonia e Veriut feston Ditën e edukatorëve sllavë Qirili dhe Metodi. Vëllezërit e shenjtë Qirili dhe Metodi kanë lindur në Selanik, në një familje me prindër të arsimuar dhe janë themelues të shkrim-leximit dhe letërsisë sllave, përcjell KDP.

Konstandini – Qirili Filozof (826-869) është përpiluesi i alfabetit të parë sllav – alfabeti glagolitik. Shkrimi i ri – glagolitik, thonë profesorët e Institutit të Letërsisë Maqedonase, falë sensit të jashtëzakonshëm gjuhësor të shpikësit të tij, i përcjell me besnikëri veçoritë fonetike sllave.

Qirill mori arsimin e tij në shkollën prestigjioze Magnaur. Më pas ai vetë dha mësim në të njëjtën shkollë, ku ishte i famshëm për erudicionin dhe logjikën e tij shkencore, prandaj u quajt Filozof.

Metodi i Selanikut (815-885) mbante detyra të larta politike në administratën e Bizantit dhe ishte guvernator i principatës sllave në Maqedoni. Profesor Kiril Temkov në veprën e tij “Etikët” shkruan se Metodi mori një arsim juridik në Kostandinopojë. Siç tregohet në Fjalorin historik maqedonas, Metodi është hartuesi i Ligjit për gjykimin e njerëzve, i cili më së shumti përmban dispozita nga e drejta penale dhe familjare.

Në Ligj thuhet se ai që shkon në luftë kundër armiqve duhet të ruhet nga të gjitha veprat dhe fjalët e pakëndshme; se ai që “vjedh” një njeri të lirë dhe e kthen në skllav, do të bëhet skllav.

Një nga aktivitetet më domethënëse të shenjtorëve Qirili dhe Metodi është puna misionare, për të cilën ata gëzonin respekt të madh. Ata predikuan besimin e krishterë në tre misione të rëndësishme në vendet Arabe, Khazare dhe Moraviane. Para se të kryenin misionin epokal në Moravi, ata kishin misione midis saraçenëve dhe kazarëve.

Misioni i tyre nuk kishte vetëm kauzë arsimore e teologjike, por edhe politiko-kulturore, në kuptimin e zbërthimit të sistemit gjuhësor-teologjik të klerit të atëhershëm gjerman. Lidhja e vazhdueshme me trashëgiminë e Qirilit dhe Metodit është tipari thelbësor i Qendrës dhe Shkollës së famshme Letrare të Ohrit.

 

Të fundit