Kryeministri Hristijan Mickoski un përgjig sot në kritikat e ambasadorëve të SHBA-së dhe BE-së, të cilët kritikuan planin e tij për reforma në gjyqësor duke shpërbërë Këshillin Gjyqësor dhe Këshillin e Prokurorëve. Ambasadori evropian dhe amerikan në Maqedoninë e Veriut, David Geer dhe Angela Ageler, shprehën mbështetjen e tyre për Këshillin Gjyqësor të mërkurën dhe u bënë thirrje gjyqtarëve që të çlirohen nga presionet politike.
Nga ana tjetër, Mickoski u bëri thirrje ambasadorëve dhe ekspertëve, nëse kanë, të ofrojnë zgjidhje më të mirë për institucionet gjyqësore-prokurore, në mënyrë që të kthehet besimi i qytetarëve në to.
“Për këtë koalicion votuan mbi 600 mijë qytetarë, padyshim që nuk do të thotë asgjë për ta. Në të njëjtën kohë thonë se gjendja me shtetin ligjor është katastrofike, se krimi dhe korrupsioni po lulëzon, besimi në Këshillin Gjyqësor dhe Këshillin e Prokurorëve Publikë është 2-3%. Është e qartë se gjërat nuk po funksionojnë. Është logjike kur shihni një problem – të kërkoni një zgjidhje. Këtu kemi ofruar zgjidhje”, thotë Mickoski.
Ai u bëri thirrje ambasadorëve nëse kanë një zgjidhje më të mirë “të vijnë të tregojnë”.
“Jam gati të flas dhe nëse kjo është zgjidhja, është më mirë ta pranojmë menjëherë dhe ta zbatojmë. Të kthejmë një herë e përgjithmonë besimin e qytetarëve tek institucionet e drejtësisë dhe prokurorisë, sepse qartazi nuk është ashtu siç duhet. Shihni cilët janë anëtarët e rinj të Këshillit Gjyqësor dhe gjithçka është e qartë. Të gjithë kemi qenë dëshmitarë të të gjitha atyre dramave që kanë ndodhur në periudhën e kaluar, të cilat kanë të bëjnë me Këshillin Gjyqësor dhe Këshillin e Prokurorëve Publikë. Kjo është mirë, unë jam gati që kushdo që ka një ide më të mirë të vijë dhe të thotë gjënë e duhur, sikur të mos ishte si më parë – sepse kjo nënkuptonte raste të fabrikuara, urdhra politikë, njerëz që ktheheshin nga kriminelë në qytetarë të ndershëm – kjo është si është tani situata në prokurori. Unë jam i gatshëm të bisedoj me të gjithë, ekspertë dhe ambasadorë – më tregoni se si ta zgjidhim çështjen”, tha Mickoski.
Ditë më parë, kryetarja e Këshillit Gjyqësor, Vesna Dameva, ka thënë këto ditë se është kundër shpërbërjes së Këshillit. Ajo beson se duhet të ketë përgjegjësi individuale dhe të zbulohet dhe sanksionohet me saktësi.
“Zbatimi i plotë i të gjitha propozimeve nga raporti i Misionit vlerësues është i domosdoshëm dhe do të jetë vendimtar për krijimin e një sistemi drejtësie të pavarur dhe të paanshme në të cilin qytetarët do të kenë besim. Ne mirëpresim angazhimin publik të qeverisë së re për të luftuar korrupsionin dhe për të promovuar sundimin e ligjit, siç përshkruhet në programin e saj. E mirëpresim ambicien politike publike, por si gjithmonë suksesin do ta gjykojmë në bazë të hapave praktik që do të ndërmerren”, tha David Geer, ambasador i BE-së në Shkup.
Disa nga ambasadorët e shohin problemin në potencialin njerëzor dhe rezistencën ndaj presionit dhe jo në zgjidhjet e dobëta ligjore.
“Maqedonia e Veriut ka ligje të mirëbëra, institucione të pajisura mirë dhe prokurorë dhe gjyqtarë me përvojë, dhe shumica e tyre kanë udhëtuar dhe kanë pasur shkëmbime me Shtetet e Bashkuara. Pra, lind pyetja, si të fillojmë ta plotësojmë atë boshllëk apo mungesë besimi tek ata që supozohet t’u shërbejmë. Mesazhi është i qartë dhe i pandryshueshëm – bëni punën që duhet të bëni, ndiqni ligjin, punoni ‘për’ njerëzit, rezistoni presionit politik, mbroni integritetin tuaj dhe përqafoni transparencën. Puna e vështirë ka filluar, tashmë po shohim progres. Tani na lejoni t’ju ndihmojmë”, tha Angela Ageler, ambasadore e SHBA-së në Maqedoninë e Veriut.
Dirk Jan Kopp, ambasador i Holandës në Maqedoninë e Veriut, tha se pritshmëritë nga organi i ri qeverisës janë të mëdha – të bëjë ndryshime, edhe në sferën e drejtësisë.
“Reformat duhet të jenë sistematike dhe gjithëpërfshirëse dhe duhet të synojnë të përmbushin standardet e BE-së dhe të mundësojnë një gjyqësor funksional, transparent dhe të drejtë. Këtë presin dhe meritojnë qytetarët e Maqedonisë së Veriut dhe kjo do ta sjellë vendin në BE. Prandaj, qeveria e re dhe Parlamenti kanë për detyrë, me vullnet dhe qëllim të mirë, të fokusohen në prioritetet në sektorin e drejtësisë dhe ta bëjnë atë me ndërgjegje”, tha Jan Kopp.
Pikërisht, Holanda e ndërpreu mbështetjen e Këshillit Gjyqësor pas shkarkimit të paligjshëm të kryetarit të këtij organi – ndihma vazhdoi pas kthimit të Vesna Damevës në post. Tashmë, përbërja aktuale e Këshillit Gjyqësor përballet me mundësinë e shpërbërjes së tij, gjë që VMRO-DPMNE-ja në pushtet e kishte paralajmëruar në fushatë.
Misioni vlerësues i situatës në Këshillin Gjyqësor para disa muajsh ka përgatitur një raport me 40 rekomandime – 17 në afat të shkurtër, 17 në afat të mesëm dhe 6 në afat të gjatë. Ndër rekomandimet afatshkurtra janë pagesa e një buxheti prej 0.8% të PBB-së për gjyqësorin, ndryshime ligjore me të cilat anëtarët e Këshillit Gjyqësor, të zgjedhur nga Kuvendi, do të zgjidheshin si anëtarët e Komisionit Kundër Korrupsionit – me seancë publike, si dhe në zgjedhjen e anëtarëve të radhëve të gjyqtarëve duhet të bëhet regjistrimi gjatë votimit.