Ambasadorët e vendeve anëtare të BE-së kanë rënë dakord të mërkurën për mandatin e negociatave të Këshillit për Lehtësimin e Reformës dhe Rritjes për Ballkanin Perëndimor, njoftoi Këshilli Evropian, përcjell KDP.
Lehtësimi i propozuar është pjesa qendrore e Planit të ri të Rritjes për Ballkanin Perëndimor, i paraqitur nga Komisioni në nëntor 2023. Ai do të mbështesë partnerët e Ballkanit Perëndimor të BE-së në ndërmarrjen e një grupi gjithëpërfshirës reformash socio-ekonomike dhe themelore, duke përfshirë sundimin e ligjin dhe të drejtat themelore, të mbështesin procesin e zgjerimit dhe të përshpejtojnë konvergjencën ekonomike të partnerëve me BE-në.
Duke mbuluar periudhën nga 2024 deri në 2027, lehtësimi pritet të ofrojë deri në 2 miliardë euro grante dhe 4 miliardë euro kredi për partnerët e BE-së në Ballkanin Perëndimor. Pagesat do t’i nënshtrohen kushteve strikte për sa i përket arritjes së reformave të përcaktuara në axhendën e reformave të miratuar nga secili partner.
Mandati negociues i Këshillit bazohet në propozimin e Komisionit për krijimin e lehtësimit, duke qartësuar dhe zhvilluar më tej të disa nga elementët e tij, duke përfshirë objektivat e përgjithshme dhe specifike të lehtësimit dhe parakushtet për mbështetjen e BE-së.
Një nga ndryshimet kryesore ka të bëjë me forcimin e rolit të Këshillit në menaxhimin e lehtësimit, veçanërisht në miratimin dhe ndryshimin e agjendave të reformës, monitorimin e përmbushjes së parakushteve për mbështetjen e BE-së dhe vlerësimin e përmbushjes së kushteve të pagesës.
Në mandatin e tij, Këshilli gjithashtu vë një fokus më të madh në përafrimin e partnerëve me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë.
Marrëveshja e së mërkurës do t’i lejojë presidencës së Këshillit të nisë negociatat për tekstin përfundimtar të lehtësimit me Parlamentin Evropian sapo Parlamenti të ketë votuar për mandatin e tij.
Ndryshe, më 8 nëntor 2023, Komisioni Evropian prezantoi një plan të ri të rritjes për Ballkanin Perëndimor, së bashku me paketën e tij vjetore të zgjerimit.
Plani i Rritjes për Ballkanin Perëndimor bazohet në katër shtylla, që synojnë rritjen e integrimit ekonomik të partnerëve të Ballkanit Perëndimor me tregun e vetëm të BE-së, nxitjen e integrimit ekonomik brenda rajonit përmes Tregut të Përbashkët Rajonal, përshpejtimin e reformave themelore dhe rritjen e ndihmës financiare për mbështesin reformat përmes një Lehtësie për Reforma dhe Rritje për Ballkanin Perëndimor.
Për të financuar Instrumentin e ri të Reformës dhe Rritjes për Ballkanin Perëndimor, 2 miliardë euro mbështetje shtesë iu ndanë Ballkanit Perëndimor si pjesë e rishikimit afatmesëm të kuadrit financiar shumëvjeçar për 2021-2027.