Shkruan: Denko Maleski
Dhe sado e çuditshme të na duket këtu në Maqedoni, një vend ku të gjithë kuptohen në politikën e jashtme dhe futbollin, ekziston një shkencë e politikës ndërkombëtare. Mendova për rëndësinë e saj kur, në fillim të karrierës sime akademike, lexova se nëse njerëzimi do të shkatërrohej ndonjëherë, nuk do të ishte rezultat i epidemisë apo urisë, por i politikës së jashtme. Si një fëmijë i Luftës së Ftohtë, i cili u rrit në një frikë të përgjithshme nga katastrofa bërthamore, nuk ishte e vështirë për mua të kuptoja mesazhin. Por nëse një politikë e jashtme e gabuar mund të shkatërrojë planetin Tokë, a nuk mund të ndodhë me një vend të vogël si i yni? Unë mendoj se përgjigja është e qartë: mundet.
Mungesa e arsimit tek politikanët, gazetarët dhe inteligjenca maqedonase, në fushën e quajtur shkenca e marrëdhënieve ndërkombëtare, i pengon ata të mendojnë drejt. Mungesa e rezultateve nga “puna” e dy qendrave të vetme për studime strategjike, njëra në MANU dhe tjetra në Ministrinë e Jashtme, i heq publikut një rol shumë të nevojshëm ndriçues. Sepse këto nuk janë kohët kur lufta dhe paqja vendoseshin nga aristokracia. Në kushtet e demokracisë, një sistem politik në të cilin populli vendos edhe për drejtimin e politikës së jashtme, është e një rëndësie vendimtare nën ndikimin e kujt formohen qëndrimet e votuesve.
Ne të gjithë shikojmë televizor dhe lexojmë tekste në faqe të shumta shtëpiake në internet, kështu që ne e dimë saktësisht se me çfarë “ushqehen” njerëzit në baza ditore. Në përgjithësi, pikëpamjet e qytetarëve për politikën e jashtme janë formuar nën ndikimin e një nacionalizmi primitiv maqedonas. Nacionalizëm, sepse beson se çdo komb duhet të qeveriset i lirë nga çdo ndikim i jashtëm; primitiv sepse nuk ka njohuri për strukturën anarkike të shoqërisë ndërkombëtare të shteteve dhe për pozicionin e fuqive të mëdha, fuqive rajonale dhe shteteve të vogla. Ky kombinim i nacionalizmit dhe primitivizmit çon në përfundime të gabuara dhe mund të çojë në fatkeqësi për shtetin, politika e jashtme e të cilit është produkt i dëshirave të kombit.
Nga keqkuptimi i këtyre “ligjeve të fizikës politike” lindin vetëm zhgënjime dhe inat për padrejtësitë që na janë bërë. Kështu në skenën ndërkombëtare të gjithë donim ta ruanim emrin tonë kushtetues, shumica deshi që Maqedonia të vazhdojë të mbetet piemonte e ASNOM-it që do të bashkonte tri pjesët e atdheut të ndarë, por ne dështuam në këtë dhe u detyruam të bëjmë kompromis pa të cilat nuk ka shtet. Në skenën e brendshme politike ne donim që vendi ynë të ishte vendi i popullit maqedonas dhe i pakicave, por bashkësia e dytë më e madhe kombëtare kërkoi barazi pa të cilën, me armë në dorë treguan se nuk ka vend të përbashkët.
Nacionalizmi primitiv interpreton përshtatjen me këto realitete të politikës për të garantuar paqe dhe prosperitet për qytetarët, siç do t’i interpretonte kushdo pa arsim: me dinjitetin e kombit të nëpërkëmbur. Edhe gabimi i tmerrshëm i politikës së jashtme të Ukrainës, për shkak të të cilit ata sot po kalojnë në ferr dhe mund të humbasin vendin e tyre, nuk është një mësim i mjaftueshëm për nacionalistët primitivë në Maqedoni.
Dhe këtu nuk është tani përpara një tundimi të ri: një votim në parlament nga i cili varet anëtarësimi ynë në BE. Lideri i opozitës, Hristijan Mickovski, kryeministri potencial, njeriu që deri nesër mund të vendosë për luftën dhe paqen, në intervistën e fundit konfirmon edhe një herë se për politikën e jashtme mendon njësoj si shumica e maqedonasve, diçka me të cilën pajtohen të gjithë nga partia e tij dhe janë krenarë. Por, siç e shpjegova edhe më lart, ai opinion nuk është produkt i dijes por i nacionalizmit primitiv, i cili me siguri do ta fusë vendin në telashe serioze, të brendshme dhe ndërkombëtare.
Brenda vendit, në një konfrontim ndëretnik me shqiptarët, përfaqësuesi i të cilëve në qeveri, ministri i Punëve të Jashtme, tashmë është akuzuar për tradhti të lartë. Jashtë me aleatët perëndimorë, që nuk na qenkan demokratë, ndaj na dhanë ultimatume dhe se strategjia e të cilëve nuk na kalonte. Pikëpamjet e tij janë të frikshme. Qytetarët nuk kanë pse të frikësohen, ka përsëritur ai në intervistë, në ritmin e një treni me shpejtësi pa frena.
Unë mendoj se ata kanë shumë për t’u frikësuar. Si brenda ashtu edhe jashtë vendit.
Çfarë u thoni bashkëbiseduesve tuaj të huaj, e pyet gazetari kryetarin e VMRO-DPMNE-së. Mundohem t’ua përcjell emocionin tim, thotë ai. Këshilla ime do të ishte të mendoni më shumë.