Vendndodhja u zgjodh me kujdes: në Pragë, Kancelari Federal prezantoi idetë e tij për një Evropë moderne, pragmatike. Por mesazhi nuk u përhap te fqinjët në lindje.
Shkruan: Rosalia Romaniec / DW
Ishte një fjalim tipik i Olaf Scholz -it : Kancelari foli shumë qetë, pothuajse pa lëvizje. E megjithatë kishte shumë përsa i përket përmbajtjes: Bashkimi Evropian duhet të bëhet një lojtar i fuqishëm global, një rajon kryesor për biznesin dhe teknologjinë, një komunitet i madh, sovran dhe pragmatik vlerash që mund të mbrojë veten. Kush nuk do të pajtohej me këtë?
Scholz u angazhua qartë për raunde të mëtejshme të zgjerimit. Mbi të gjitha, shtetet e Ballkanit Perëndimor, por edhe Gjeorgjia, Moldavia dhe Ukraina do të bëhen anëtarë të Bashkimit Evropian – parashikohet se mund të jenë 36 vende të BE-së.
Reforma radikale për Evropën
Kancelari Federal prezantoi vizionin e tij për një Evropë të hapur dhe moderne, duke thyer çdo tabu. “Bllokadat mund të kapërcehen, rregullat evropiane mund të ndryshohen – nëse është e nevojshme, edhe me shpejtësi të madhe”. Me këtë, Scholz ndoqi propozimet e mëparshme të Emmanuel Macron , të cilat Angela Merkel nuk i kishte pranuar kurrë. Është vonë, por është ende të nevojshme.
Ai bëri fushatë për një largim gradual nga parimi i unanimitetit në BE, drejt formimit pragmatik të shumicës. Një qasje e mirë dhe e vonuar në mënyrë që Evropa të vazhdojë të funksionojë në të ardhmen. Zemra institucionale e BE-së, Komisioni dhe Parlamenti, gjithashtu do të duhet të reformohen tërësisht. Plani i Scholz-it për konvertimin e Evropës bazohet në arkitekturën moderne: “Forma ndjek funksionin”. Ky është pragmatizmi gjerman në kulmin e tij.
Nikoqiri painteresuar për vizionet gjermane
Megjithatë, ky pragmatizëm aktualisht nuk kuptohet në Evropën Lindore. Ose nuk i besohet. Duke marrë parasysh frikën e Evropës Lindore për dominimin e tepërt gjerman, Olaf Scholz theksoi se të gjitha këto “nuk janë zgjidhje të gatshme”, por vetëm ushqim për të menduar për atë që dëshiron të diskutojë. Por kur duhej të ishte një shkëmbim konkret (ishte planifikuar një seancë pyetje-përgjigje me studentët), oferta për dialog doli të ishte një guaskë boshe në program. Diskutimi u anulua pa vonesë dhe kancelari nxitoi në një takim kokë më kokë me homologun e tij çek Petr Fiala. Por aty nuk bëhej fjalë për vizionet evropiane, por për furnizimin me energji në krizën aktuale.
Në çdo rast, nikoqiri nuk ishte e interesuar për ristrukturimin rrënjësor të BE-së, siç sugjeroi Scholz. Fiala e bëri të qartë se vendi i tij ishte kundër zgjerimit të vendimeve të shumicës në Evropë. Edhe pse ai nuk e kishte ndjekur fjalimin e Scholz – për gjoja “arsye teknike” ai nuk kishte mundur ta bënte këtë. Një moment irritues atë ditë.
Kjo duhet ta bëjë Scholz-in të mendojë. Sidomos pasi ai kishte zgjedhur me kujdes Pragën si vendndodhjen e fjalimit të tij kryesor në Evropë. Jo vetëm për shkak të presidencës çeke të BE-së, por edhe si një sinjal i ndërgjegjshëm drejt Evropës Lindore. “Qendra e Europës po kthehet drejt lindjes”, tha kancelari. Ai nuk do ta pranonte sulmin e Putinit në Evropë dhe premtoi ndihmë të madhe në rindërtimin e Ukrainës dhe investimin në sigurinë e përbashkët evropiane. Ndër të tjera, ai ofroi që Gjermania të merrte përsipër ndërtimin e artilerisë dhe mbrojtjes ajrore të Ukrainës. Kjo nuk është pak, por do të – nëse do të vinte deri te kjo – një pikë kthese e re.
Scholz-it i mungon ndjenja për Lindjen
Megjithatë, ai nuk shkaktoi asnjë entuziazëm: asnjë duartrokitje në mes, vetëm duartrokitje të përmbajtura në fund. Scholz-i nuk e bëri ende notën e duhur: në vend që të bindte evropianolindorët me propozime konstruktive kompromisi nga Berlini, ai vazhdoi të tingëllonte kërcënues dhe të gërmonte në plagën e shtetit të së drejtës. Në vend të kësaj, atij do t’i duhej të nxiste besimin. Nga këndvështrimi lindor, besueshmëria e Gjermanisë si artner është dëmtuar që nga sulmi rus në Ukrainë.
Olaf Scholz-it i mungon ende një ndjenjë për Evropën Lindore, e cila është më e rëndësishme se kurrë. Kancelari Federal ka një vizion të kuptueshëm për një BE moderne. Por nëse ai nuk mund të bindë Lindjen për këtë, ai do të mbetet vetëm një ëndërrimtar gjerman.