E premte, 26 Korrik, 2024

POETI QË VURI THEMELET E KOMBIT UKRAINAS

Shkruan: KDP

 

Sot kur Rusia ka sulmuar Ukrainën, shpesh nuk arrihet të kuptohet dallimi midis dy popujve. Pse nuk janë të njëjtë dëshmon Taras Hryhorovych Shevchenko, poeti që ka vënë themelet e kombit ukrainas. Ka llindur më 25 shkurt të vitit 1814 në Morintsy të Ukrainës, atëherë pjesë e Perandorisë Ruse, dhe ka vdekur më 26 shkurt të vitit 1861 në Shën Petersburg, Rusi.

Është figura më e rëndësishme ukrainase e shekullit të 19-të shekulli dhe një figurë kryesore e rilindjes kombëtare të Ukrainës.

Letërsia ukrainase e shekullit të nëntëmbëdhjetë pasqyroi zhvillimin e shpejtë të ndërgjegjes kombëtare ukrainase nën sundimin rus.

I lindur si bujkrob, Shevchenko u lirua në 1838 ndërsa ishte student në Akademinë e Arteve të Shën Petersburgut. Koleksioni i tij i parë me poezi, i titulluar Kobzar (1840), shprehte historicizmin dhe interesat folkloristike të romantikëve ukrainas, por poezia e tij shpejt u ndalua shkaku i nostalgjisë që ai shprehte për jetën e Kozakëve në një përshkrim më të zymtë të historisë së Ukrainës, veçanërisht. në poezinë e gjatë “The Haidamaks” (1841). Shevchenko më pas u ndëshkua me internim dhe shërbim të detyrueshëm ushtarak për shkrimin e poezive “Ëndrra”, “Kaukazit” dhe “Amaneti”, të cilat satirizuan shtypjen e Ukrainës nga Rusia dhe bënin thirrje për revolucion.

 

Ukraina

Ishte një kohë në Ukrainë
Armët gjëmuan
Kishte një kohë, Kozakët
Jetonim dhe festuam.

Të festuar, të minuar
Lavdi, vullnet i lirë,
Gjithçka ka kaluar, ka mbetur
Vetëm tuma në fushë.

Ato tuma të larta
Aty ku shtrihet, varroset
Trupi i Kozakëve të Bardhë
Me kokë të thyer.

Dhe ato tuma errësohen,
Si pirgje në një fushë
Dhe vetëm me erën shtegtare
Duke pëshpëritur për lirinë.

Lavdi erës së gjyshit
Ajo përhapet në të gjithë fushën.
Nipi do të dëgjojë, do të lëshojë një këngë
Dhe këndon dhe kosit.

Ishte një kohë në Ukrainë
Kishte pikëllim në pamje;
Dhe verë e mjaltë me bollëk,
det deri në gju!

Po, jeta dikur ishte e lavdishme,
Dhe tani do të mbani mend:
Do të bëhet disi më e lehtë për zemrën,
Do të dukeni më të gëzuara.

 

Amaneti

Kur të vdes, të më mbuloni
Te ndonjë kodrinë,
Që ta shoh gjithnjë, vëllezër,
Mëmën Ukrainë;
Të vështroj me gaz në zemër,
Fushën pa kufi.
Të vështroj si derdhet Dnjepri,
Si buçet ai,

Si vrapon mes Ukrainës,
Drejt e për në det,
Do t’i lë më nj’anë aherë,
Fushat dhe rrëketë;
Do të ngjitem lart në qiell
Perëndinë të shoh,
T’i flas hapur e t’i lutem,
Se tani s’e njoh.

Kur të më mbuloni mua,
Prangat flakini,
Derdheni në shesh të luftës
Gjakun për liri!
Dhe në familjen e madhe,
Të re dhe të lirë,
Ma kujtoni fjalën time
T’urtë dhe të mirë!…

Të fundit