недела, мај 5, 2024

ЕВРОПСКИ СОН НА ЗАЕДНИЧКИ ВРЕДНОСТИ

Европската унија отсекогаш била концепт на вредности, културна разновидност, интеркултурализам, но и на политики и практики на добро владеење кои подразбираат достоинство, прогрес и систем на вредности. Кон овој концепт, неодамна, во рамките на процесот на проширување, се движат Северна Македонија и Албанија, како две земји кои веќе го отворија процесот на преговори за членство во ЕУ.

 

Едиторијал на КДП

 

Големите соништа поставени во пентаграм на личности што имаат отворен ум секогаш создаваат вистински политички и културни хоризонти. По вековни поделби, особено по распадот на Втората светска војна, идејата за обединета Европа се појави како економски, политички и културен ентитет.

Пред да биде вистински политички проект, идејата за обединета Европа започна во умовите на филозофите и личности визионери. На пример, Виктор Хуго, ги замислил „Обединетите европски држави“ како мирољубив проект заснован на хуманистички идеали. Но, овој сон, како што вели Паскал Фонтајн во „Европа на 12 предавања“, беше разнишан од ужасните војни што го уништија континентот во текот на првата половина на дваесеттиот век.

Сепак, под овие урнатини, се роди нова надеж. Луѓето кои се спротивставија на тоталитаризмот, решија да им се стави крај на омразата и ривалството, отворајќи вака нова епоха што создаде услови за траен мир во Европа.

Помеѓу 1945 и 1950 година, мал број храбри личности како Роберт Шуман, Конрад Аденауер, Алкиде де Гаспери и Винстон Черчил направија одлучувачки напор за влегување во ова нова епоха. И сето тоа беше заокружено со изјавата на Шуман на 9 мај 1950 година, кога навистина започна конституирањето  и димензионирањето на Европската унија, идеја претходно замислена од Жан Моне.

Постепено се развиваше проектот на Европската Унија, токму врз овој почетен концепт што значеше култивирање и афирмирање на заеднички вредности, додека со тек на време ентитетот ЕУ веќе беше структуриран во целата институционална димензија како што веќе го знаеме. Се разбира, концептот на ЕУ значеше целокупност на земји што го сочинуваат континентот, така што вклучувањето на другите земји во оваа заедница, кое инаку е познат како процес на проширување, беше воведено како императив.

Европската унија отсекогаш била концепт на вредности, културна разновидност, интеркултурализам, но и политики и практики на добро владеење кои подразбираат достоинство, прогрес и систем на вредности. Кон овој концепт, неодамна, во рамките на процесот на проширување, се движат Северна Македонија и Албанија, како две држави кои веќе го отворија процесот на преговори за членство во ЕУ.

На Денот на Европа, оваа ориентација останува неоспорна суштина на рефлектирање врз целата таа европска планиметрија што веќе треба да се спроведува во институционалното функционирање во Северна Македонија. Европа отсекогаш била сон, процес што подразбира добри јавни политики, добро владеење, граѓански активизам, функционална демократија и слобода што се гради врз концептот на човековото достоинство и заедничките вредности.

“Роденденот“ на ЕУ е добра можност да се рефлектира за овие вредности, момент на сеќавање и одговорност што секој треба да го има како внатрешен предизвик за европската визија. Еден момент што треба да не освести за спроведување на европските стандарди во сите димензии на функционирање, во институционалниот и социјалниот живот.

ЕУ со години, но и во моментов, вложува милиони евра за заживување на Западен Балкан и интегрирање на овој регион, не само како географија, туку и како менталитет и простор на вредности. Западен Балкан, како и Северна Македонија, веќе влегуваат во друг модел на интеграција, што навистина овозможува европскиот сон да стане реалност за сите граѓани од овој регион, кој доживеа многу турбуленции низ историјата. Парадигмата на Берлинскиот процес и низата конкретни инвестиции од ЕУ, овозможуваат да сфатиме дека не сме сами и дека иднината на сите овие земји е во европскиот простор на вредности и прогрес.

 

Të fundit