четврток, мај 2, 2024

СИЛУВАЊЕТО НА „ДАМАТА НА ПРАВДАТА“

Не случајно сите веродостојни извештаи кои го следат развојот на демократијата воопшто и на правосудниот систем особено, од извештаите на американскиот Стејт департмент, извештаите за напредокот од Европската унија, но и од многу други извештаи од локални и меѓународни организациите го идентификуваат правосудниот систем како најслабата алка на владејачкиот систем. И не може да биде поинаку, и да не процвете криминалот и корупцијата кога механизмите што треба да го следат и да се борат против истото се речиси целосно политизирани за да им служат на политичките покровители, речиси целосно корумпирани за да бидат купени од криминалци и речиси целосно неспособни стигнувајќи на нивните позиции, преку непотизам или партиско покровителство

Пишува: Сефер Селими Jr.

Дамата на Правдата во Северна Македонија уште еднаш беше силувана во очите на граѓаните на кои треба да им служи од оние кои се ставени во позиција да ја заштитат. Уште една претстава дадоа троновите игри во Судскиот совет што ја отсликува состојбата на правдата и колку истата е деградирана. Тешко дека може да се најде граѓанин кој може да ги сфати последните случувања во ова независно тело во судската власт како стремеж за подобрување на неговата работа во служба на правдата и заштита на интересите на граѓаните. Довербата во правдата продолжува да опаѓа и достигна најниско историско ниво, каде што само 4% од граѓаните веруваат во нејзината работа.

Овој резултат не е нималку неочекуван и никого не изненадува, додека последните случувања во ова тело само ја потврдуваат перцепцијата на граѓаните. Замислете овие срамни постапки се прават од членови кои треба да одлучуваат за: избрани и разрешени судии; избира и разрешува претседатели на судови; утврдување на крајот на должноста на судијата; да избира и разрешува судии од поротата; да ја следи и оценува работата на судиите; да одлучува за дисциплинската одговорност на член на Советот; да одлучува за утврдување на одговорност на судијата и претседателот на судот; да одлучува за одземање на имунитетот на судијата; да одлучува по барањето за одобрување притвор на судијата; да предложи од редот на судиите двајца судии на Уставниот суд на Република Северна Македонија и низа овластувања кои му даваат живот на правосудниот систем.

Не случајно сите веродостојни извештаи кои го следат развојот на демократијата воопшто и на правосудниот систем особено, од извештаите на американскиот Стејт департмент, извештаите за напредокот од Европската унија, но и од многу други извештаи од локални и меѓународни организациите го идентификуваат правосудниот систем како најслабата алка на владејачкиот систем. И не може да биде поинаку,  криминалот и корупцијата да не процветаат кога механизмите што треба да го следат и да се борат против истото се речиси целосно политизирани за да им служат на политичките покровители, речиси целосно корумпирани за да бидат купени од криминалци и речиси целосно неспособни стигнувајќи на нивните позиции, преку непотизам или партиско покровителство. Случаите на неуспехот на правдата се блескави и се случуваат пред очите на граѓаните и во оние посебни случаи кога интересот на јавноста и мислењето е исклучително голем, со презирна ароганција испраќајќи порака дека: правиме што сакаме, сме недопирливи!

Се разбира, властите и политичките партии го имаат магичниот збор за оправдување: не се мешавме во независноста на судството! Меѓутоа, оваа аксиома и принцип е валидна само се додека не влијае на ниту еден од нивните групни или индивидуални интереси, особено додека се во владата. Впрочем, речиси сите членови на овој „ независен“ Совет се делегирани, инсталирани и контролирани од политички партии и тоа е јавна тајна што и тие знаат дека ние ја знаеме!

За жал, решението на овој проблем е многу комплицирано и воопшто не е лесно, особено не со оваа политичка волја и не со овие политичари кои имаат многу да загубат од вистинската правда. Овој Судски совет мора да се реформира, целосно одвојувајќи од политиката и политичарите, а тоа може да се постигне само со силна интервенција на меѓународни експерти кои независно и непристрасно ќе ги филтрираат судиите и обвинителите, врз основа на нивните професионални ингеренции и правдата што ја делеле низ годините. Во спротивно, овој вициозен круг ќе продолжи да ја силува „Дамата на правдата“ одржувајќи ја само со затворени очи, додека мечот и вагата се кријат под јорганот исполнет со валкани пари.

Të fundit