Бев шокиран кога ме известија дека должам пари за кредит што никогаш не го подигнав“, вели средовечна скопјанка, раскажувајќи за катастрофалното откритие дека нејзините лични податоци биле искористени за да се земе брз заем на нејзино име.
„Имаа сè – мојот пасош, детали за платата, па дури и мојот број за здравствено осигурување. Се чинеше дека целиот мој идентитет е украден“.
Ова е само еден од многуте алармантни извештаи добиени од Агенцијата за заштита на лични податоци на земјата во последните месеци, истакнувајќи го вознемирувачкиот пораст на прекршувањата на личните податоци.
Во 2024 година имало 41 таков случај, а во 2025 година веќе биле забележани 15 поплаки само во првите два месеци. Електронските прекршувања на податоците остануваат доминантно прашање, со 18 од вкупно 41 случај минатата година, а 5 од 15-те претставки досега во 2025 година вклучуваат неовластено користење на лични податоци по електронски пат.
Прекршувањата се движат од лажни заеми до несакани маркетинг пораки, па дури и неовластено запишување во медицински системи. Еден од најзагрижувачките трендови е злоупотребата на личните податоци од страна на финансиските институции, каде што поединци откриваат дека се земени заеми на нивно име без нивно знаење или согласност.
Јавните институции, исто така, се вмешани во прекршување на податоците. Минатата година, неколку државни агенции објавија матични броеви на граѓани во официјални извештаи, што предизвика револт. Како одговор, се вклучи Агенцијата за заштита на податоци, која ги потврди прекршувањата и побара отстранување на чувствителните податоци, а истовремено изрече казни за одговорните институции.
И покрај зголемениот број поплаки, способноста на агенцијата да одговори е сериозно ограничена поради недостигот на ресурси. Со само 18 вработени, вклучувајќи го и заменикот директор, агенцијата работи со само 34% од својата идеална работна сила. Овој недостиг на персонал – заедно со зависноста на агенцијата од одобренија од други владини тела за нови вработувања – ја натера да се бори да држи чекор со растечката побарувачка за заштита на приватноста.
Улогата на агенцијата е од витално значење. Ги надгледува и субјектите од приватниот и јавниот сектор за да се осигура дека личните податоци се обработуваат законски и етички. Иако не може да истражува кражба на криминални податоци, може да дејствува кога податоците се злоупотребуваат и да наметнува казни, вклучувајќи казни до 4% од годишниот обрт на компанијата за сериозни прекршувања.
Споредбите со соседните земји покажуваат остар контраст. Словенија, земја со слично население, има агенција за заштита на податоци со 10 супервизори. Хрватска, регионален лидер, само минатата година наметна повеќе од 8,3 милиони евра казни за да ги заштити личните податоци на граѓаните и да ја подигне свеста за важноста на приватноста на податоците.