Следниот период во која било форма ќе биде одреден од кризата со вирусот корона, но политичкото дејствување во никој случај не може да се сведе само на затегнатоста на оваа униформност. Најверојатно, сите други теми ќе останат во сенка и со право овие избори може да се дефинираат како корона- избори, во смисла на политичката битка меѓу политичките партии. Во меѓувреме, самата изборна дебата создава заблуда дека сето тоа заврши со вирусот.
Пишува: Бардил Заими
Во моментот кога некој ќе го спомне зборот избори, сè се менува. И кога овој збор се прогласува во време на пандемија, во време кога сериозноста на справување со вирусот треба да биде на високо ниво на институционална одговорност, „недоразбирањето“ од луѓето станува толку големо што можат да го прогласат за непостоечко. Првично, тие разговараа за враќање во нормалност, постепено враќање, како што навистина треба да се случи, и како што се случува во други земји кои веќе имаат јасен план да се „вратат“ во нормалност во меѓусебна зависност од околностите, со постојаната грижа што треба да се покаже од можното зголемување на инфекциите.
Политичките партии минатата недела се состанаа за да утврдат можен датум за изборите и сите во рефрен повторуваат дека здравјето на граѓаните е на прво место. Според сите субјекти во времето, пред да се состане на друга средба со Претседателот на државата, ќе бидат дадени потребните информации за состојбата со вирусот корона, а потоа ќе се разгледа именувањето на датумот за одржување предвремени парламентарни избори.
Помеѓу редови, се чинеше дека сите политички партии веќе решиле да ги одржат изборите, додека само требало некое време да се оправда што ќе се случи во текот на оваа недела, имено да се утврди датум. Секако, политичките настапи требаше да звучат со соодветна грижа за животот на граѓаните, а сите партии го кажаа ова како хор. Политичките изјави не можеа да ја надминат рамката на пандемијата, додека Северна Македонија претходно бележи пад на кривата на инфекцијата. Можеби случајно, но веднаш штом започнаа изборите, бројот на заразени лица се зголеми за 3-4 дена.
Во меѓувреме, вонредната состојба се приближуваше до крај и требаше да се донесе одлука. Додека политиката веќе зборуваше за избори, Претседателот на државата, по предлог на владата, ја продолжи вонредната состојба уште две недели. Сепак, одржувањето на изборите останува на агендата на политичките партии.
Од изјавите на првата средба со Претседателот, се чини дека СДСМ е подготвена да излезе на гласање, додека постои двоумење во опозициската партија во македонскиот политички блок, ВМРО-ДПМНЕ. Покрај тоа што е пресметка за политички грижливи граѓани, како што тврди лидерот на партијата, Христијан Мицковски, не се чини дека партијата гледа соодветен интензитет на изборите, моментум што може да биде на нивна штета. СДСМ, од друга страна, инсистира на тоа дека верува дека добро ја водела ситуацијата со пандемијата, надевајќи се дека ќе има силен адут за изборите.
Партиите во албанскиот политички блок не изразија силно инсистирање, но повторија дека препораките на здравствените институции за состојбата со вирусот корона ќе бидат почитувани. Тие најверојатно ќе го чекаат епилогот на одлуката на СДСМ и на ВМРО-ДПМНЕ, притоа потенцирајќи дека одлуката мора да биде со консензус.
Крајот на јуни се смета за можен период за одржување предвремени избори. Од ВМРО-ДПМНЕ, пак, повторија дека здравјето на нејзините граѓани е најголемо. Можно е сето ова да биде увертира за да се одрази грижата и да ги импресионираат граѓаните на која партија најмногу се грижи за нив. Самиот факт дека изборите се веќе спроведени, покажува дека фокусот на партиите останува на предвремените избори. Останува прашањето кое ќе има најмногу од корист од пандемиската состојба, која доколку се одржат избори ќе доминира во кампањата.
Траекторијата на политичките случувања во Северна Македонија покажува дека овие несогласувања во врска со времето на изборите се секогаш политичка увертира пред да се постави датум. Изборите веројатно ќе се одржат, додека овие привремени несогласувања служат за поставување на политичката гарда, но и за артикулирање однапред на политичката порака наметната од чувствителна состојба за сите граѓани. Во политиката ништо не се случува случајно.
Постојат два моменти што треба да се рефлектираат во оваа ситуација. Прво, во време кога вирусот сè уште не е искоренет, проблемот со предвремените избори го отстапи идејата дека бидејќи се зборува за избори, нема предупредувања за ризикот од пандемии. Лажните вести и овој момент на дебата за изборите создаваат простор за небрежност од страна на граѓаните, додека е забележано итно зголемување на бројот на заразени лица. Да се побара грижа, да се почитуваат мерките, додека да се зборува за избори, за мнозинството луѓе останува апсурдно, да не зборуваме за сигнал што треба да се ослободи до фатална негрижа.
Второ, се поставува прашањето какви избори може да бидат овие, во напната ситуација и исполнето со изразена чувствителност на ризикот од коронавирус. Јас нема да мислам дека политичкиот квалитет на овие избори ќе биде минимален, додека се верува дека целата кампања ќе се фокусира само на управување или лошо управување со ситуацијата со пандемијата. Оваа кампања ќе биде целосно намалена на оваа политичка униформност, без да може да се прошири на други политички димензии што се од витално значење за граѓаните.
Следниот период во која било форма ќе биде одреден од кризата со корона вирусот, но политичкото дејствување во никој случај не може да се сведе само на затегнатоста на оваа униформност. Најверојатно, сите други теми ќе останат во сенка и со право овие избори може да се дефинираат како корона избори, во смисла на политичката битка меѓу политичките партии. И, не може да биде поинаку, во ситуација кога сите луѓе се преокупирани од овој проблем и нивните животи се чувствуваат загрозени. Во оваа ситуација, политичката визија не може да ја надмине оваа витална определба. Кое политичко видување може да се расплетува во ситуација на скоро онтолошки превирања, оваа партија веќе знае, но страста за моќ ќе биде таму за да оправда сè!