Глобализацијата без сомнение го претвора светот во подобро “село” за живеење, но коронавирусот во овој случај може да се види и како метафора за опасноста што ја носи брзата глобализација.
Пишува: Џелал Незири
Распространетоста на заразни болести низ целиот свет не е нова појава што ја видовме со Сарс, Мерс, Пилешки грип, Свински и неодамна со коронавирусот.
Чумата наречена „Црна смрт“ во четиринаесеттиот век уби 100 милиони луѓе во регионот на Европа и Азија, во време кога светот броеше население од 450 милиони. Оваа чума што се појави во Азија, преку Патот на свилата, користена од трговците во тоа време за превоз на стоки, беше пренесена во Европа. Во време кога религијата ја гушела науката, секоја болест се сметаше и прифаќаше како натприродна волја. Европските општества од тоа време ги бараа „виновниците“ на оваа болест во разни социјални категории, што ги елиминира за да се запре чумата. Во тоа време, тие не знаеја дека бактеријата што ја шири чумата ја носеле глувци кои патувале скриени во вреќи со жито, донесени од трговци од Азија во Европа.
Како резултат на догмата, наместо да бара се лек, оваа чума создаде серија религиозни, социјални и економски немири, со длабоки ефекти врз текот на европската историја. „Црната смрт“ се проценува дека убила една третина од европското население. Беа потребни 200 години за популацијата на Европа да се врати на претходното ниво. Чумата се повторуваше неколку пати како епидемија до 20 век и повремено се појавува во некои африкански земји. После Втората светска војна, бактериите што предизвикуваат чума, биле развиени како хемиско оружје од различни држави.
Она што луѓето не го знаеле е постоењето на вируси и бактерии кои се шират низ нечистотијата. Важноста на миењето на рацете за здравјето за прв пат се препозна во средината на 19 век од страна на двајца пионери на хигиена на рацете: унгарскиот лекар Игназ Семмелвис и Флоренс Најтингејл, Англичанецот кој основаше современата инфермиерство. Во тоа време повеќето луѓе сè уште веруваа дека инфекциите се предизвикани од омразените мириси наречени мијасмас.
Ширењето на свински грип во 2009 година доведе до зголемена свест во многу земји за важноста на миењето раце со сапун за да се заштитат од вакви заразни болести. Всушност, миењето раце искорени повеќе од 70 проценти од заболувањата.
Сега човештвото повторно е пред нов ризик, предизвикан од нов корона вирус, досега непознат за научниците. На крајот на декември, се појави во Вухан, Кина, два месеци подоцна се прошири скоро низ целиот свет, достигнувајќи до Северна Македонија. Брзината на ширење на Коронавирусот покажува колку глобализиран и меѓусебно зависен стана светот. Со оглед на овој факт, тогаш одговорот на овој ризик требаше да биде глобален, а не национален или континентален како што е сега.
Коронавирусот досега имал значително пониска стапка на смртност од претходните вируси. Од заразените, само 2 проценти починале, од кои повеќето имаат компликации како резултат на други болести. Од друга страна, САРС во 2003 година има стапка на смртност од близу 10 проценти, додека МЕРС во 2012 година предизвика смрт на над 30 проценти од заразените.
Глобализацијата без сомнение го прави светот во подобро “село” за живеење, но коронавирусот во овој случај може да се смета и како метафора за опасноста што ја носи брзата глобализација. Еден конфликт на Блискиот исток, Африка или Далечниот исток е исто така проблем за Европа и Америка, каде луѓето бегаат за да најдат мир и безбедно место за живеење. Терористичка организација која се појавува во далечна држава брзо се шири низ целиот свет и како таква веќе не е проблем на само еден регион. Корумпираната влада на аголот на светот може да го шири овој феномен дури и во земји со поздрави демократии. Сега се оди надвор од границите. Повеќе никој не може и не смее повеќе да остане рамнодушен кон некој настан или појава илјадници милји далеку.
Во овој конкретен случај – со коронавирусот – треба само да имаме чисти раце и да направиме да исчезне исто како што претходните епидемии и пандемии во човечката историја исчезнаа. Но, пораката што го носи овој вирус е далеку над здравствениот ризик. / КПД
