четврток, ноември 30, 2023

Техничката влада не е решение

Автор: Сефер Селими Јр.

Како што е предвидено со новиот Закон за влада, донесен во јули 2018 година според моделот на Пржино, 100 дена пред парламентарните избори, беше формирана Техничка влада која е првенствено насочена кон создавање оптимални услови за одржување демократски, слободни и фер избори. На чело на Владата е Техничкиот премиер номиниран од владејачката партија, додека министерствата за внатрешни работи и социјална политика ги водат министрите номинирани од најголемата опозициска партија, имено ВМРО-ДПМНЕ. На ова влада и се приклучени и тројца дополнителни министри во Министерството за земјоделство, финансии и јавна администрација и информатичкото општество. 

Потеклото на концептот на Техничката влада е во Договорот од Пржино, постигнат консензус во екот на политичката криза низ која минуваше земјата како резултат на скандалот со прислушкувањето. Над 50.000 граѓани, директно или индиректно, беа мета на нелегални прислушувања што владата од тоа време, под водство на Никола Груевски, кој ги организираше и продолжи преку структурите на државните разузнавачи. Материјалите обезбедени и објавени од тогашната опозиција докажаа две вистини: корупција на највисоко ниво на власт и заробување на државата од страна на владејачката партија. Второто, исто така, беше и главната причина што ја наметна потребата за формирање техничка влада со која се осигура дека министрите вклучени во организирање избори и главните министерства преку кои се купуваше гласањето на граѓаните во замена за јавни добра, беа под контрола или под директен надзор на опозицијата за да се спречи нивна злоупотреба на парламентарните избори во 2016 година. Иако со многу тешкотии и жестоки внатрешни и институционални судири, техничката влада постигна делумни резултати за да обезбеди минимални услови за политичка конкуренција. Сите го знаеме следниот тек на настаните до 27 април 2017. 

Враќањето на Техничката влада на Законот за влада дојде како резултат на уцени од сегашната опозиција за организирање референдум за промена на името, а во јули 2018 година по многу преговори на ниво на партијата, заедно со измените на Законот за влада, парламентот одобри серија на законски измени кои, меѓу другото, го отворија патот за формирање на Државната изборна комисија, неопходни за организирање на референдумот во септември. Овој компромис може дури и да биде фер со тоа што ќе и се даде на опозицијата ист комодитет што ја имаше тогашната опозиција, но всушност тоа не е вистинското решение за организирање фер и демократски избори. Сведоци сме на внатрешни судири, незадоволства меѓу лидерите на партијата и партиските каприци што ја отежнуваат работата на дури и слабите институции.

Организацијата на избори доаѓа со финансиски трошоци на државата, но исто така и со директни трошоци за граѓаните. Предизборниот период носи економска и социјална стагнација додека целиот фокус се префрла на политичката трка оставајќи ги настрана секојдневните проблеми на граѓаните. Покрај тоа, партиските судири и предизборните кампањи траат сè додека трае техничката влада и 100 дена кампања е навистина уморно, штетно и застрашувачко од сите погледи.

Потребно е по завршувањето на изборите во април да се ревидира Законот за влада и политичките партии за сериозно да се сфатат изборните реформи. Наместо техничката влада, изборниот законик треба да се измени за да се ажурира постојниот модел што треба да ја одразува социјалната реалност и во единиците и во отворените списоци. Наместо техничката влада, треба да се расчисти изборниот список, да се спроведат препораките на ОБСЕ / ОХИРД и да се зголеми транспарентноста на финансирањето на политичките кампањи. Многу може да се стори за да се зголеми довербата на партиите вклучени во изборите, но и довербата на гласачите во изборниот процес, додека за ова техничката влада не е решението.

 

Të fundit