Останува да се издвои за овој годишен почеток функсионирањето на Гостиварскиот театар, со премиерата на „Мудриот Натан“ од албанскиот државен ансамбл за песна и танц во Македонија, кој оваа година го започна своето уметничко патување, со одбележување на 70 годишнина на ЗЏЗ „Џеладин Зеќири“ – Тетово, што останува спомен на идентитетското наследство, но и училиште и постојана уметничка вредност. Уште еден културен настан што треба да се истакне за оваа година останува и изведбата на првата албанска опера во Северна Македонија „Скендербег“.
Автор: Бардил Заими
Годината што ја оставаме зад себе беше тешка и со многу тажни ситуации. Политичката сцена ги повтори истите наративи, додека одложувањата се одмерија на грбот на граѓаните, со надеж дека ќе биде подобро. И покрај многуте ветувања од страна на политиката, животот на обичните граѓани продолжи да се соочува со постојаните егзистенцијални проблеми, кои се пренесуваат од една до друга година. Во целата планиметрија на институционалниот живот се манифестираат слабости, кои негативно рефлектираат во консолидацијата на општествениот живот на граѓаните.
Постојаните импровизации остануваат повторливи варијанти на логиката што ја признава демагогијата, но не и нејасноста проектирана на координатите на европските вредности и стандарди, дел од кои долго време претендираме да сме дел. Политиката, владата, обично вбризгуваат оптимизам и непостоечки достигнувања, додека во сите области на институционален и социјален живот има функционирачки недостатоци, бавност, злоупотреба и хаос во креирањето на политиките и спроведувањето во скоро сите области.
Годинешниот мрачен пејзаж доаѓа со повеќецлојност на институционална и социјална рѓа повеќе од две децении. Тие се слоеви на распаѓање што се носат од една до друга влада, од една политичка импровизација во друга. И оваа година, како и за многу години, неподносливата реалност на постоењето се соочи со хиперреалноста создадена од политиката. Тоа е борба која зад себе остави многу осакатени човечки судбини и многу замрзнати надежи.
Сепак, не останува се мрачно во овој пејзаж на институционалниот живот што го оставаме зад себе. Постојат неколку напредоци кои се пронајдоа на теренот за одгледување во планиметријата на институционалниот и генерално социјалниот живот. И покрај многуте недостатоци, во последниве години има одреден напредок во интернализацијата на матрицата што се приближува до европските вредности и стандарди. Има мали напредоци, кои навистина означуваат квалитетен хоп во промовирање и спроведување на практиките препорачани од ЕУ.
Несомнено, културниот живот, институционалното функционирање на културата останува многу важна димензија на човековото постоење. И покрај противречностите што можат да се создадат со социјалната реалност, културниот живот секогаш има свои законитости, кои функционираат во други димензии надвор од предиспозициите што мрачната реалност може да ги наметне. Културата останува столб на политичкиот и демократскиот простор.
И покрај многуте аномалии, може да се истакнат некои иницијативи, културни настани, кои навистина означуваат квалитативен и креативен чекор во консолидирање на културниот живот на Албанците, како меморија и како институционална продукција.
Останува да се издвои за овојгодишен почеток функсионирањето на Гостиварскиот театар, со премиерата на „Мудриот Натан“ од албанскиот државен ансамбл за песна и танц во Македонија, кој оваа година го започна своето уметничко патување, со одбележување на 70 годишнина на ЗЏЗ „Џеладин Зеќири“ – Тетово, што останува спомен на идентитетското наследство, но и училиште и постојана уметничка вредност. Уште еден културен настан што треба да се истакне за оваа година останува и изведбата на првата албанска опера во Северна Македонија „Скендербег“.
Несомнено има десетици други културни настани, секој со своја автентичност и креативност кои му дадоа на културниот живот нова динамика на консолидација.
Имаше и многу индивидуални успеси, кои зборуваат за уметнички и културен потенцијал. Во рамките на оваа година културниот живот на Албанците од Северна Македонија се афирмираше преку театарски, филмски, поетски фестивали, но и преку многу изложби. Неколку албански автори, исто така, ги промовираа своите книги во Културно Информативниот Центар во Скопје.
Помеѓу недоволноста и упорноста, културниот живот на Албанците од Северна Македонија рефлектираше добри вредности, ја рефлектираше сопствената креативна супстанца, која мора да се подобри и понатаму преку оригинална културна политика и протагонисти кои сакаат да освојат нови институционални простори кои имаат смисла за културните вредности и сè што подразбира креативно мајсторство.
