Во пресрет на донесувањето на одлуката за почеток на преговори, во рамките на 28-те земји членки на Европската Унија (ЕУ) сè уште постои сомнеж дали Северна Македонија и Албанија треба да бидат вклучени во тој процес.
Двете мали Балкански држави беа оптимисти дека уште во јуни оваа година ќе го земат датумот за почетокот на преговорите, но беа разочарани кога одлуката беше одложена од технички причини. Всушност, дилемите во Унијата им донесоа разочарување на аспирантските земји, кои не успеаја да ја добијат наградата што го вети Брисел. Тирана и Скопје поминаа низ тежок период на тешки и чувствителни реформи, менувајќи го уставот: првиот за судските реформи, а вториот за промена на името на државата.
Иако процесот на преговарање на 35 поглавја подразбира исполнување на предусловите за секое поглавје и истиот процес може да трае со години, сè уште има скептични земји во рамките на ЕУ. Меѓу нив се Франција, Холандија и Данска, кои не се против Северна Македонија и Албанија, но во принцип се против проширувањето на Унијата воопшто.
Секоја земја-членка на ЕУ до средината на октомври мора да одлучи дали ќе ја поддржат одлуката да им се даде зелено светло за преговори на двете земји аспиранти на Западен Балкан. За да се земе одлуката треба да има гласање за консензус на состанокот на Советот на ЕУ, составен од претставници на владите на земјите-членки.
Се очекува Германија да го донесе конечниот став одобрен на Бундестаг и тоа на 26 септември, кој се очекува да биде позитивен за двете балкански држави. Сепак, во Албанија се очекува да има девет дополнителни услови поврзани со изборните реформи и владеењето на правото, додека Северна Македонија е предвидена за јануари да ги започне преговорите. Високи дипломати во ЕУ признаваат дека не давањето датум на преговори во јуни е главна геостратегиска грешка на Унијата, што на овој начин ги демотивира владите да ги спроведуваат посилно реформите.
Тоа беше лош имиџ на Албанија, како земја со големо присуство на организиран криминал и информации за корупцијата на судскиот систем во Северна Македонија што ги спречи трите скептични земји да ги наградат реформските процеси во овие две земји.
Сега, во октомври, се чини дека ЕУ ќе биде во позиција да не ја одложи дополнително одлуката, не толку заради земјите претенденти, туку заради геополитичкиот вакуум што го остави во овој период.
Навистина, експертите велат дека нема ваков вакуум во геополитиката бидејќи другите играчи исполнуваат секој простор што останува надвор од интересот на Брисел и Вашингтон. Русија и Кина, исто и Турција, успеаја да го зголемат своето влијание во Западен Балкан заради недостаток на фокус на Западот во овој регион.
Присуството на источното влијание во Скопје и Тирана е асиметрично со нивните инвестиции во овој регион.
Според официјалните податоци собрани од Народната Банка на Северна Македонија и анализирани за овој извештај, од 2010 година Русија има 49,03 милиони евра СДИ во Северна Македонија, од кои 3,54 милиони во 2010 година, 6,65 во 2011 година, 0,16 во 2012 година, 2,31 во 2013 година, -0,37 во 2014 година, 18,1 во 2015 година, 11,35 во 2016 година, -0,65 во 2017 година и 8,44 во 2018 година.
Оваа вкупна сума на СДИ од 2010 година е далеку помалку од земјите членки на ЕУ СДИ во износ од 1,4 милијарди евра. Така, на списокот на СДИ во Македонија, Русија е рангирана на 16-то место, после Холандија на прво место (294 милиони евра), Германија на 2-ро (286,5 милиони евра), Австрија на 3-то (266,5 милиони евра), Турција на 4-то (258,9 милиони евра), Велика Британија на 5-то (206,3 милиони евра), Бермуда на 6-то (129,6 милиони евра), Грција на 7-мо (109,2 милиони евра), Швајцарија на 8-то (102,3 милиони евра), Словенија на 9-то (99,3 милиони евра), Италија на 10-то (82,7 милиони евра), SAINTS VINCENT AND GRENADINEST на 11-ти (73,7 милиони евра), ОАЕ на 12-та (65 милиони евра), Белгија на 13-ти (64,4 милиони евра), Кина на 14-ти (54,9 милиони евра), Бугарија на 15-ти (50,4 милиони евра), САД на 17-ти (41,5 милиони евра), 18-ти Бахамас (31,7 милиони евра), Шведска 19-та (31,1 милион евра), 20-ти Лихтенштајн (27 милиони евра), Кипар 21-ви та (26,1 милиони евра), Косово на 22-ри (20 милиони евра), Хонк Кон г на 23-то (20 милиони евра), Романија е на 24-то место (17,7 милиони евра), Луксембург на 25-то (15,6 милиони евра), Албанија на 26-то (14,5 милиони евра) и Србија на 27-то место (13 милиони евра). Наведените други земји имаат СДИ во Македонија помалку од 10 милиони од 2010 година.
Русија е на 16-то место како трговски партнер на Македонија, со вкупен извоз од 5,4 милиони евра во 2018 година, 8,2 милиони евра во 2019 година, додека увозот од Русија беше 40,7 милиони евра во 2018 година и 42,8 милиони евра во 2019 година. Над Русија Германија, Велика Британија, Грција, Србија, Италија, Романија, Кина, Турција, Белгија, Унгарија и др се на врвот на листата. Така, руското влијание во Северна Македонија според економските бројки е најслаб во регионот.
Анализата на податоците за СДИ по глава на жител за Северна Македонија 2017 има најмала количина на добиени пари. Според овие бројки, Црна Гора има скоро 2.000 евра СДИ по жител во 2017 година од Русија, Бугарија 300, Србија 164, Босна и Херцеговина 90, Хрватска 78 и Северна Македонија 100 пати помалку од Црна Гора, или само 26 евра по глава на жител.
Во истата година, 2017 година, Северна Македонија добива СДИ од 4,7 милијарди евра. Значи, руското учество во оваа сума беше само 27 милиони евра или 0,5%.
