Shkruan: Denko Maleski
Në kohën e dy luftërave të mëdha, në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme, dhe me njerëzimin në “89 sekonda” nga një apokalips bërthamor, nacionalistët tanë ende qëllojnë me saluta patriotike.
Në mbështetje të politikës së tyre të “qëndresës”, pushteti nacionalist në Maqedoni mohon të gjitha sukseset diplomatike të këtij shteti të vogël ballkanik, që është përpjekur dhe ende përpiqet të mos mbytet në detin e trazuar të politikës globale.
Nënshkrimi i Marrëveshjes së Prespës është një akt tradhtie – tha së fundmi në një televizion një profesor maqedonas, që sipas informacioneve të mia, është pjesë e kabinetit të presidentes maqedonase.
Një tjetër shkruan për përgjegjësi penale të nënshkruesve të Marrëveshjes së Prespës.
Kryeministri, i fiksuar pas zgjedhjeve të reja – kësaj here lokale – akuzon një ish-ministër të Jashtëm se me pranimin e “propozimit francez” ka futur thikë në mushkëritë e identitetit maqedonas.
Çfarë janë këto fjalë për politikanë që kanë udhëhequr shtetin? Në pohimin se zgjidhjet diplomatike i kanë sjellë Maqedonisë përparim dhe paqe për më shumë se tre dekada, nacionalistët kundërpërgjigjen: do të kishim përparuar dhe do të kishte pasur paqe edhe pa nënshkruar asgjë. Disa shkojnë aq larg sa të pretendojnë se tani do të na luteshin të hyjmë në NATO dhe BE, vetëm të kishim qëndruar pa nënshkruar asgjë që nga viti 1993. Për shembull, të kishim qëndruar jashtë OKB-së si një territor i panjohur, për të mbrojtur emrin kushtetues?
Në rregull, në politikën ndërkombëtare nuk mund të dish se çfarë do të kishte ndodhur nëse…, por patriotët maqedonas të të gjitha ngjyrave e dinë: shtetit nuk do t’i kishte ndodhur asgjë e keqe me një politikë sfidimi dhe rezistence. Me fjalë të tjera, realitetit të politikës ndërkombëtare, që u kërkon shteteve të vogla kompromis për të mbijetuar, ne mund t’i kundërviheshim me krenari dhe insistim në të drejtën tonë.
Pra, nga “tradhtia” e parë me pranimin si “ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë” në OKB, përmes Marrëveshjes së Ohrit, Prespës, asaj me Bullgarinë dhe “propozimit francez”, sipas tyre asgjë nuk duhej të ishte nënshkruar nga ana jonë. Dhe Maqedonia do të ishte krejt në rregull. Në cilin realitet jetojnë këta njerëz? Sigurisht jo në atë realin. Mjafton të shohin Ukrainën dhe Lindjen e Mesme.
Populli do të thoshte: “E gjetën dhe e humbën.” Nga përvoja e viteve të para të pavarësisë, e di që realiteti ndërkombëtar është shumë më kompleks se çfarë paraqet ideologjia nacionaliste. I fiksuar pas ekranit, i kërkoj një përgjigje AI-së për pyetjen: a e thjeshtëzon nacionalizmi politikën ndërkombëtare? Ja përgjigja: “Po, nacionalizmi mund të shihet si një thjeshtim i realitetit në politikën ndërkombëtare. Shpesh ai ofron këndvështrime të thjeshtuara për çështje komplekse, duke theksuar identitetin dhe interesat kombëtare, shpesh duke anashkaluar çështje më të gjera globale dhe ndërvarësinë.”
Si pjesëmarrës i drejtpërdrejtë në ngjarjet politike, mund ta konfirmoj më së miri këtë dhe ta ilustroj me fakte për sfidat komplekse me të cilat u përball shteti në vitet e para të pavarësisë. Të mos harrojmë: ajo ishte “epoka amerikane”, koha e “fundit të historisë” kur sundonin e drejta dhe parimet demokratike. Mund të flas edhe për thjeshtimet nacionaliste që ne ia bëmë një situate shumë më komplekse se sa e kënduara popullore që dëgjohej në rrugë e kafene: “Ka vetëm një të vërtetë…” Fjala ime është: AI vetëm sa e konfirmoi përvojën time me thjeshtimet nacionaliste. Çdo analizë serioze e Marrëveshjes së Ohrit, Prespës, me Bullgarinë dhe e “propozimit francez” do ta dëshmonte këtë.
Do të luftoj cinizmin tim për t’i inkurajuar autoritetet e reja që të përpiqen të prishin cilëndo prej këtyre marrëveshjeve diplomatike të paraardhësve të tyre – dhe të shohin çfarë do të ndodhë me Maqedoninë.
Por po e them qartë: nëse i hiqni “tradhtitë” nga struktura politike e sotme e vendit – shteti do të shembet. Vetëm që ta dini. /Libertas.mk