Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, të shtunën theksoi rolin thelbësor të Turqisë në sigurimin e paqes dhe mirëqenies së Evropës gjatë një samiti të Komunitetit Politik Evropian (KPE) në Shqipëri, duke zbuluar gjithashtu atë që e përshkroi si një përparim historik në përpjekjet kundër terrorizmit brenda vendit, përcjell KDP.
Duke folur për gazetarët në avionin e tij gjatë kthimit nga Tirana, ku u mbajt samiti i gjashtë i KPE-së, Erdogan kërkoi bashkëpunim më të thellë në kontinent dhe paralajmëroi se paragjykimet politike dhe hezitimi mes vendeve evropiane po pengojnë transformimin e domosdoshëm.
“Ka ardhur koha të lihen pas pengesat politike dhe qëndrimet paragjykuese që pengojnë bashkëpunimin e thelluar,” tha Erdogan. “Përndryshe, Evropa nuk do të mund të realizojë transformimin që aq shumë i nevojitet dhe konkurrueshmëria e saj do të bjerë ndjeshëm në çdo aspekt.”
Kreu i shtetit turk e pozicionoi vendin e tij si një aktor kyç në diplomacinë rajonale dhe zgjidhjen e konflikteve, sidomos përsa i përket luftës në Ukrainë. Ai u bëri thirrje vendeve evropiane dhe fuqive globale të mbështesin përpjekjet më të fundit të Turqisë për të ndërmjetësuar një armëpushim dhe një marrëveshje paqeje mes Rusisë dhe Ukrainës.
“Presim mbështetjen e të gjitha palëve përkatëse, përfshirë Bashkimin Evropian, për procesin delikat që po ndjekim me Presidentin amerikan Donald Trump, Presidentin rus Vladimir Putin dhe Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy për vendosjen e menjëhershme të paqes në Ukrainë,” deklaroi Erdogan.
Nismë e re për bisedimet e paqes në Ukrainë
Erdogan zbuloi se Ankaraja është aktualisht e angazhuar në përpjekje diplomatike joformale për të ndërmjetësuar mes Moskës dhe Kievit. Këto nisma, sipas tij, nuk janë vetëm deklarative, por përfshijnë propozime konkrete, kontakte të drejtpërdrejta dhe masa për ndërtimin e besimit.
“Nuk po themi vetëm ‘ta ndalim luftën’ — po propozojmë metoda, po përgatisim terrenin dhe po bëjmë thirrje për veprim,” tha Erdogan. “Kjo luftë nuk mund të përfundojë me mjete ushtarake. Dëshira jonë më e madhe është të arrihet një rezultat i qëndrueshëm përmes negociatave të paqes.”
Ai theksoi se Turqia do të vazhdojë të përdorë ndikimin e saj rajonal për të mbajtur të hapura kanalet e komunikimit dhe për të lehtësuar dialogun mes palëve.
“Vendosmëria jonë është e fortë,” tha ai. “Do të vazhdojmë të luajmë rolin e ndërmjetësit për t’i dhënë fund kësaj lufte dhe do të bëjmë çdo përpjekje për të mbajtur gjallë diplomacinë.”
Deklaratat e tij pasuan një takim trepalësh të nivelit të lartë të mbajtur në Stamboll të enjten, i kryesuar nga ministri i Jashtëm turk, Hakan Fidan, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Rusisë dhe Ukrainës. Bisedimet, të mbajtura në Zyrën Presidenciale të Dolmabahçes, synuan rihapjen e dialogut pas muajsh bllokimi diplomatik.
Vizion për një “Turqi pa terror” pas shpalljes së PKK-së
Duke kaluar në çështjet e brendshme, Erdogan theksoi atë që e cilësoi si një “moment historik” në luftën shumëvjeçare të Turqisë kundër terrorizmit. Duke iu referuar Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), të cilën Ankaraja e konsideron organizatë terroriste, Erdogan tha se shpallja e fundit e grupit për vetëshpërbërje dhe dorëzimin e armëve shënon fundin e një “makthi 50-vjeçar”.
“Qëllimi për një Turqi pa terror tashmë është brenda mundësive tona,” tha Erdogan. “Dorëzimi i plotë i armëve, zbatimi i plotë i vendimit për shpërbërje dhe braktisja e paligjshmërisë janë të domosdoshme. Ne do ta ndjekim nga afër zbatimin e këtyre vendimeve.”
Ai tha se ky hap, nëse zbatohet realisht, do të sjellë ndryshime rrënjësore në provincat lindore dhe juglindore të vendit, të goditura prej dekadash nga dhuna.
“E shihni, plagët e terrorizmit ishin si pranga në këmbët e këtij vendi për vite të tëra. Tashmë kemi filluar të këpusim zinxhirët që na ngadalësonin dhe na mbanin peng,” u shpreh Erdogan. “Kur organizata terroriste u largua nga këto rajone, pati festime në Lindje dhe Juglindje. Qytetarët e mi kërcyen në rrugë sepse atje kishte ardhur paqja.”
Erdogan tha se qeveria pret që kjo klimë e re paqeje të sjellë ringjallje ekonomike në zonat që dikur ishin të trazuar.
“Ringjallja ekonomike në këtë rajon do të ndodhë paralelisht me këtë atmosferë paqeje,” deklaroi ai. “Jeta tregtare do të rigjallërohet, rrugët dhe sheshet do të marrin jetë. Malësitë do të ngrihen sërish. Barinjtë tanë do të mund të jetojnë të sigurt me kope e tyre në male. Pritshmëria jonë është ta mbyllim përgjithmonë kapitullin e terrorizmit.”
Fokus diplomatik dhe i sigurisë përpara zgjedhjeve
Deklaratat e Erdogan-it vijnë në një kohë kur Turqia po kërkon të forcojë pozicionin e saj në skenën evropiane, ndërsa po përgatitet për zgjedhje të brendshme në një klimë të vëmendshme ndaj sigurisë dhe rimëkëmbjes ekonomike.
Presidenti turk ka kërkuar vazhdimisht të përdorë peshën diplomatike të vendit të tij — përfshirë rolin e saj në NATO dhe lidhjet me të dyja palët në luftën Rusi-Ukrainë — për ta pozicionuar Ankaranë si një aktor të pazëvendësueshëm në çështjet rajonale dhe globale.
Deklaratat e tij në Tiranë e forcuan më tej këtë narrativë, duke nënvizuar se paqja dhe mirëqenia në Evropë janë të lidhura ngushtë me angazhimin aktiv të Turqisë.
“Rruga drejt një Evrope më të fortë kalon përmes Turqisë,” përfundoi Erdogan. “Ne nuk jemi vetëm pjesë gjeografike e këtij kontinenti — jemi qendrore për sigurinë dhe stabilitetin e tij.”