Dita e Evropës, që shënohet më 9 maj, simbolizon fillimin e projektit evropian për paqe dhe bashkëpunim pas Luftës së Dytë Botërore. Data lidhet me deklaratën historike të ministrit të Jashtëm të Francës, Robert Schuman, dhënë më 9 maj 1950 në Paris, e cila hapi rrugën drejt krijimit të Bashkimit Evropian.
Në atë deklaratë, Schuman propozoi që Franca dhe Gjermania – dy vende që kishin qenë kundërshtare në dy luftëra botërore – të vendosnin bashkë kontroll mbi prodhimin e qymyrit dhe çelikut. Ai e cilësoi këtë si “hapi i parë konkret drejt një federate evropiane”. Qymyri dhe çeliku përfaqësonin industrinë bazë të fuqisë ushtarake të kohës, dhe vendosja e kontrollit të përbashkët do të parandalonte përplasjet e ardhshme midis kombeve.
Kancelari i atëhershëm i Gjermanisë Perëndimore, Konrad Adenauer, e mbështeti menjëherë nismën. Brenda një viti, më 18 prill 1951, Franca, Gjermania, Italia, Belgjika, Holanda dhe Luksemburgu nënshkruan Traktatin e Parisit, duke krijuar Komunitetin Evropian të Qymyrit dhe Çelikut (ECSC).
Ky komunitet ishte institucioni i parë mbikombëtar evropian, i ndërtuar mbi parimin e sovranitetit të ndarë. Ai përfshinte një Autoritet të Lartë të pavarur, një Asamble të Përbashkët me deputetë nga parlamentet kombëtare, një Këshill Special ministrash dhe një Gjykatë Drejtësie.
Jean Monnet, këshilltar i ngushtë i Schuman-it dhe një nga arkitektët e integrimit evropian, u bë presidenti i parë i Autoritetit të Lartë.
Përfitimet ekonomike dhe politike të komunitetit bindën vendet anëtare të thellonin më tej bashkëpunimin. Kjo çoi në krijimin e Komunitetit Ekonomik Evropian në vitin 1957 dhe më vonë në formimin e Bashkimit Evropian me Traktatin e Mastrihtit në vitin 1993.
Në vitin 1985, gjatë një samiti në Milano, udhëheqësit evropianë vendosën që 9 maji të shpallej zyrtarisht si “Dita e Evropës”, në kujtim të deklaratës së Schuman-it dhe fillimit të projektit të bashkimit evropian.
Sot, Dita e Evropës shënohet në të gjitha shtetet anëtare të BE-së dhe në vendet që synojnë anëtarësimin, përfshirë Ballkanin Perëndimor, si simbol i paqes, stabilitetit dhe aspiratës për integrim.