Ngërçi paszgjedhor në Kosovë vazhdon, pa asnjë diskutim zyrtar për qeverinë e re. Opozita pranon se bisedime joformale po zhvillohen në prapaskenë, ndërsa Lëvizja Vetëvendosje këmbëngul se do të qeverisë e vetme.
E ardhmja politike e Kosovës mbetet e pasigurt, pasi partitë frenohen të hyjnë në diskutime formale për formimin e qeverisë së re, duke pritur certifikimin e rezultateve të zgjedhjeve të 9 shkurtit.
Në fundjavë, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) konfirmoi rezultatet përfundimtare, të cilat i siguruan Lëvizjes Vetëvendosje – aktualisht në pushtet – një epërsi me 42.30% të votave.
Megjithatë, pa një shumicë të plotë, pyetja mbetet: a do të mund të qeverisë ajo, apo dikush tjetër?
Për të formuar shumicën, Vetëvendosja duhet të sigurojë së paku 61 deputetë në Kuvendin me 120 ulëse të Kosovës. Me rezultatet e konfirmuara i ka 48.
“Pasi të certifikohen [rezultatet e zgjedhjeve], do të mund të dimë se si do të arrijmë deri te 61 [deputetët] – edhe me deklarimin e partive joserbe dhe joshqiptare, do të thotë të pakicave tjera”, thotë për Radion Evropa e Lirë Mimoza Kusari-Lila, shefe e Grupit parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje.
Ajo shton se, deri më tash, nuk ka pasur asnjë konsultim me partitë tjera politike për formimin e shumicës parlamentare dhe, rrjedhimisht, qeverisë së re.
Certifikimi i rezultateve të zgjedhjeve do të bëhet vetëm pasi të përfundojnë procedurat lidhur me ankesat, që i parashtrojnë subjektet politike – garuese në zgjedhje – në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP).
Në këtë panel ka tashmë disa ankesa nga Lëvizja Vetëvendosje, Partia Demokratike e Kosovës, si dhe koalicioni Partia Demokratike e Ashkalinjve të Kosovës dhe Lëvizja për Bashkëveprim (PDAK-LPB).
Trajtimi i tyre kërkon gjashtë ditë kohë nga PZAP-ja dhe eventualisht gjashtë ditë të tjera nga Gjykata Supreme, në rast se ankesat dërgohen aty.
Shumica e ankesave kanë të bëjnë me votimin me postë dhe disa prej tyre kërkojnë anulimin dhe përsëritjen e tij.
Partitë opozitare në konsultime joformale
Nga Partia Demokratike e Kosovës, e cila në zgjedhje doli e dyta me 20.95 për qind të votave, nuk iu përgjigjen pyetjeve të Radios Evropa e Lirë rreth konsultimeve të mundshme për formimin e qeverisë së re.
Nga Lidhja Demokratike e Kosovës, e cila fitoi 18.27 për qind të votave, thonë se presin certifikimin e rezultateve të zgjedhjeve nga KQZ-ja, për të nisur çfarëdo konsultimi për këtë qëllim.
Besian Mustafa, nga kjo parti, thotë se fillimisht i takon partisë me më së shumti vota – në këtë rast Lëvizjes Vetëvendosje – që të zgjedhë kryetarin e Kuvendit, në mënyrë që të konstituohet përbërja e këtij institucioni, dhe më pas të tentojë të formojë qeverinë e re.
“Deri më tash, LDK-ja nuk është kontaktuar nga Lëvizja Vetëvendosje për këtë çështje”, thotë Mustafa për Radion Evropa e Lirë.
Në rast se Lëvizja Vetëvendosje nuk arrin ta formojë qeverinë e re, sipas tij, pritet që mandati për formimin e ekzekutivit të kalojë te partitë opozitare.
“Partitë po e humbin kohën”
Sociologu dhe analisti politik nga Prishtina, Artan Muhaxhiri, thotë se rezultatet që kanë dalë nga zgjedhjet e 9 shkurtit, nuk ia mundësojnë as Lëvizjes Vetëvendosje dhe as tri subjekteve opozitare – PDK-së, LDK-së dhe koalicionit AAK-Nisma – një shumicë të qëndrueshme parlamentare për formimin e qeverisë së re.
“Jemi në një ‘pat’ pozicion, që është një sfidë shumë e madhe për kulturën dhe inteligjencën politike, si dhe për vetëdijen e liderëve që ta gjejnë një rrugëdalje nga kjo bllokadë”, thotë Muhaxhiri për Radion Evropa e Lirë.
Sipas tij, subjektet politike nuk kanë ende ndonjë vizion të qartë se si do të arrijnë deri te qeveria e re.
Ai shpreh habinë sesi partitë politike nuk kanë nisur deri më tash konsultimet zyrtare për këtë qëllim, sepse, siç thotë, certifikimi i rezultateve nga KQZ-ja nuk do të mund të sjellë ndryshime që do t’i ndikonin përqindjet e fituara të votave nga partitë politike.
“Nuk ka asnjë mundësi që të ndryshojnë raportet ndërmjet partive politike. Prandaj, çdo vonesë është humbje e madhe e kohës”, thotë Muhaxhiri.
Sipas tij, Lëvizja Vetëvendosje mund ta krijojë shumicën parlamentare dhe më pas edhe qeverinë, vetëm nëse arrin të sigurojë dhjetë votat e komuniteteve joserbe, si dhe tri vota nga Nisma.
Përfaqësuesit e komuniteteve joserbe kanë thënë më herët për REL-in se, parimisht, do të mbështesnin cilindo mandatar për formimin e qeverisë së re.
Çka ndodh pas certifikimit të rezultateve?
Pas certifikimit të rezultateve nga KQZ-ja, brenda 30 ditësh, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, duhet të thërrasë mbledhjen konstituive të Kuvendit të Kosovës, e cila do të konsiderohet e mbyllur vetëm pasi të zgjidhen kryetari dhe nënkryetarët e Kuvendit.
Presidentja e vendit obligohet që të nominojë partinë fituese të zgjedhjeve si mandatare për formimin e qeverisë dhe procesi duhet të zhvillohet “sa më parë që të jetë e mundur”.
Kabineti qeveritar i propozuar duhet t’i sigurojë votat e 61 deputetëve.
Në rast se dështon, atëherë, presidentja është e obliguar që brenda dhjetë ditësh t’i ftojë në konsultim edhe një herë partitë politike, edhe të vendosë, sipas diskrecionit të saj, për mandataren e re, nëse ajo ia dëshmon se i ka numrat për të formuar qeverinë.
Mandatarja e ardhshme duhet t’i ketë 15 ditë kohë që t’ia paraqesë Kuvendit përbërjen e kabinetit qeveritar.
Nëse qeveria nuk formohet as pas 40 ditësh, presidentja duhet të shpallë dekretin për zgjedhjet e reja, që duhet të mbahen 40 ditë prej shpalljes së vendimit./REL