Ndonjë njoftim, procesverbale të papublikuara, të dhëna të vjetruara, emra të papublikuar të këshilltarëve të kryeministrit dhe të ardhurat e tyre. Ky është portali në internet i Qeverisë së VMRO DPMNE, VLEN dhe Znam. Ende nuk ka zëdhënës për komunikim me publikun dhe nuk bëhen të ditura vendime të rëndësishme shtetërore, shkruan në analizën e saj Radio Evropa e Lirë në gjuhën maqedonase.
Qeveria në një seancë me dyer të mbyllura përcaktoi përbërjen e re të Komisionit për Çështjet Historike. Ky informacion i rëndësishëm nuk mund të gjendet si zyrtar i asnjë institucioni që ka të bëjë me çështjen e dialogut me Bullgarinë.
Është publikuar mbrëmë në disa portale të internetit pa përmendur burimin dhe më pas është marrë edhe nga mediat tradicionale që i referohen burimeve të tyre ose shkrimeve mediatike nga faqet e internetit.
Një situatë e ngjashme ndodhi edhe javën e kaluar, kur deputeti shumëvjeçar i VMRO-DPMNE-së, Vlatko Gjorçev, në një seancë të Qeverisë u emërua Koordinator Nacional për Demografi, Rini dhe Burime Njerëzore. Ky informacion nuk mund të gjendet në asnjë njoftim zyrtar.
Në portalin e internetit të Qeverisë, 24 korriku është data e fundit kur publikohet rregullisht procesverbali deri në seancën e 7-të të Qeverisë, si dhe një tjetër nga seanca e 12-të, por para dhe pas mbajtjes së saj nuk ka të dhëna për pjesën tjetër të vendimeve. Kështu, nga të 18 seancat e mbajtura deri më tani, janë publikuar vetëm 8 procesverbale.
Në portalin e internetit të Qeverisë vërehen një sërë lëshimesh. Kështu, për shembull, në rubrikën “Qeveria e Hapur”, në faqen e parë ende është imazhi i ish-ministres së qeverisjes së mirë Slavica Grkovska dhe lajmet më të fundit lidhur me të nga marsi i vitit 2024.
Gjithashtu, në rubrikën për këshilltarët e kryeministrit, tabela është e mbushur me emrat e këshilltarëve të mëparshëm dhe shumat që kanë marrë si shpërblim. Kryeministri aktual Hristijan Mickoski nuk ka guxuar të zbulojë se kush do ta këshillojë në kabinetin e tij dhe sa para merr për këtë.
Mungojnë të dhënat edhe për koordinatorët kombëtarë, të cilët edhe pse janë shkarkuar, kanë ende emrat e tyre. Mund të theksohet vetëm se disa nga emrat e rinj janë futur, por jo të gjithë. Kështu, për shembull, nga emërimet e deritanishme të njohura për opinionin, Koordinator Nacional për Parandalimin e Ekstremizmit të Dhunshëm dhe Luftën kundër Terrorizmit është emëruar Pavle Trajanov, si dhe Blerant Ramadani, i cili është për aplikimin e teknologjive të reja, ndërkohë që mungon Solza Gërçevë për reforma në arsimin e lartë edhe pse në të njëjtën seancë u emërua si koordinatore nacionale.
Mjeti i llogaridhënies se sa dhe për çfarë ka shpenzuar një zyrtar apo institucion para nga buxheti nuk është përditësuar për një kohë të gjatë, pra që nga qeveria kur kryeministër ishte Zoran Zaev.
Janë përditësuar vetëm të dhënat për pagat e kryeministrit dhe ministrave të qeverisë aktuale.
Zëdhënësi i partisë u punësua në Qeveri
Qeveria nuk ka caktuar ende një zëdhënës apo person për marrëdhënie me publikun me të cilin gazetarët do të mund të komunikojnë në emër të publikut. Për të gjitha mangësitë që ka vërejtur Radio Evropa e Lirë në ueb-faqen e qeverisë, ajo ka bërë pyetje në e-mail, e cila deri vonë ka mundur të marrë përgjigje nga aty. Pas dhjetë minutash të mesazhit elektronik, Naum Stoilkovski ka telefonuar me kritikë për njërën nga pyetjet.
I pyetur se pse është kompetencë e tij çështja e transparencës së Qeverisë, ai është përgjigjur se “kështu funksionon Qeveria derisa të emërohet zëdhënësi i saj”.
Më tej Stoilkovski u përgjigj se që nga 1 korriku është i punësuar në Qeveri, në Qendrën Mediale dhe se nga atje komunikon me gazetarët. Seksioni i qendrës mediatike në uebsajtin e Qeverisë nuk tregon emrin e asnjërit prej punonjësve atje.
Një përvojë e tillë është përballur edhe redaksia e Prizma-s, nga ku gazetari Vasko Magleshov thotë se është e papranueshme dhe e papërgjegjshme që Qeveria nuk ka emëruar zëdhënës dhe tashmë ka hyrë në muajin e tretë të zgjedhjes së saj në Parlament.
“Deri më tani komunikimi i gazetarëve me Qeverinë bëhet përmes grupit Viber. Komunikimi është njëkahësh, pra shërben vetëm për të promovuar PR-në e qeverisë. Kjo tendencë, për fat të keq, të kujton shumë një të kaluar të afërt, kur ishte shumë e vështirë ose e pamundur për të dhënë informacion bazë. Qeveria duhet ta dijë se gazetarët pyesin për qytetarët dhe në emër të tyre. Ky komunikim duhet të vendoset sa më shpejt që të jetë e mundur. Qeveria ka miratuar edhe një Strategji për Transparencë dhe një Plan Veprimi, i cili nuk duhet të lihet vetëm në letër, por duhet të zbatohet dhe të përmirësohet”, tha Magleshov për Radion Evropa e Lirë.
Ndryshe, Qeveria ka miratuar një strategji për transparencë dhe një plan veprimi për 2023-2026, ku ndër të tjera thuhet se parimet e qeverisjes së mirë kur kemi të bëjmë me qytetarët janë hapja, transparenca dhe llogaridhënia, drejtësia dhe barazia.
“Qeveria është transparente kur ofron informacion dhe të dhëna në atë mënyrë që kërkuesi të mund t’i gjejë, aksesojë, kuptojë, përdorë dhe ripërdorojë lehtësisht (përfshirë mjetet dixhitale) dhe vendos procedura të qarta për aksesin në informacion që nuk ka qenë në mënyrë proaktive. zbulohet”, thuhet në strategji.
Strategjia është në kuadër të Ministrisë së Qeverisjes së Mirë, e cila aktualisht drejtohet nga zëvendëskryeministri përgjegjës për Qeverisjen e Mirë, Arben Fetai. Zyra e tij nuk iu përgjigj pyetjeve të REL. Ai vjen nga radhët e Aleancës së Shqiptarëve të Arben Taravarit dhe sipas biografisë së tij ka jetuar në Belgjikë dhe kur ka dalë në një event publik ka folur vetëm në anglisht dhe shqip me arsyetimin se nuk mund të shprehet në maqedonisht.
në vend të financave të hapura, kemi të mbyllura
Open Finance është mjeti që u promovua nga Ministria e Financave në vitin 2019 dhe që tregon të gjitha transaksionet e qeverisë. Aty mund të gjeni të gjitha pagesat që një institucion ka ndaj një personi fizik apo juridik dhe mbi çfarë baze bëhet pagesa.
Kohët e fundit pati një dështim të sistemit në këtë aplikacion dhe ministria pranoi se të dhënat nuk po përditësoheshin, gjë që iu përgjigj OJQ-ve kundër korrupsionit. Në fillim të muajit (2 shtator) u raportua se mjeti ishte përditësuar me të gjitha të dhënat.
Në të njëjtën kohë u anulua edhe shpallja për prokurimet publike të agregatit të lajmeve Time.mk, ndaj organizatat joqeveritare dyshuan në synimet e sinqerta të qeverisë për transparencë.
Asociacioni i Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) thotë se presin rritje të transparencës së institucioneve qeveritare dhe vetë qeverisë në drejtim të kultivimit të kulturës së marrëdhënieve profesionale me punëtorët e mediave, para së gjithash për të përmbushur të drejtën për informim të qytetarëve dhe interes publik.
“Prandaj është e nevojshme që sa më parë të caktohen persona përgjegjës për marrëdhëniet me publikun e qeverisë, mbi të gjitha për adresimin korrekt dhe në kohë të të gjitha pyetjeve të gazetarëve. Në atë drejtim presim që të vazhdojë praktika e mëparshme e funksionalizimit të portalit Financa të Hapura, për të ruajtur transparencën dhe llogaridhënien e dyanshme në shpenzimin e buxhetit të shtetit dhe parave të qytetarëve”, thotë Mladen Çadikovski, kryetar i SHGM.
Platforma e organizatave të shoqërisë civile për luftën kundër korrupsionit dënoi ashpër aksesin e publikut me aftësi të kufizuara në informacionin nga thesari dhe kërkoi që portali “Financat e Hapura” të rikthehet menjëherë në funksionim.
Blagoja Pandovski nga Transparency International-Maqedoni thotë se qeveria duhet të punojë në përmirësimin e transparencës, si dhe të gjitha qeveritë deri më tani që është dashur të punojnë por nuk kanë bërë ndonjë përparim të madh në atë pjesë.
“Duhet të punohet për dixhitalizimin e të gjitha informacioneve që kanë institucionet. Pas reagimit ndaj veglës së Open Finances, pati informacione se të dhënat ishin përditësuar. Mirëpo, Ministria nuk guxon të vihet në situatë që të kritikohet dhe më pas të reagojë. Duhet të jetë praktikë e Qeverisë që të ketë disponueshmërinë e të gjitha informatave, të mund t’i shkarkojë publiku në çdo kohë dhe të ketë një ndryshim në digjitalizimin e informacionit”, thotë Pandovski për Radion Evropa e Lirë.
Sipas Transparency International-Maqedoni, kjo nuk i bën dobi transparencës dhe luftës kundër korrupsionit sepse këto dy mjete kishin për qëllim përmirësimin e luftës kundër korrupsionit.