“Serbia është kthyer edhe një herë në një burim shqetësimi të thellë, duke promovuar një version të nacionalizmit serb dhe dominimit rajonal që kërcënon stabilitetin në Bosnjë, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut dhe po minon pavarësinë e Malit të Zi.”
Këtë e ka deklaruar Kurt Volker, Kurt Volker, përfaqësuesi special i SHBA-së për Ukrainën gjatë presidencës së Donald Trump, në një intervistë për Kathimerini, përcjell KDP.
“Greqia mund të luajë një rol ndihmues, duke u angazhuar me Serbinë si fqinj, duke e parandaluar këtë lloj destabilizimi, dhe në të njëjtën kohë duke ndërtuar marrëdhënie më të ngushta dhe duke promovuar institucionet demokratike, zhvillimin ekonomik dhe integrimin evropian midis shteteve të tjera të Ballkanit Perëndimor”, ka thënë Volker.
Një republikan tradicional që shërbeu si ambasador i SHBA-së në NATO nën Presidentin Xhorxh W. Bush dhe më vonë u bë drejtor ekzekutiv i Institutit McCain për Lidership Ndërkombëtar, Volker vëren se nëse Kamala Harris do të zgjidhej presidente, politika e jashtme e SHBA-së do të kishte pak ndryshime. Megjithatë, nëse Donald Trump do të kthehej në Shtëpinë e Bardhë, do të kishte një përpjekje të koordinuar për të forcuar rolin global të Amerikës, me presion të shtuar ndaj Iranit. Për më tepër, një presidencë e Trump-it ka të ngjarë të shtyjë aleatët e NATO-s të marrin më shumë përgjegjësi në Evropë, duke i lejuar SHBA-së të përqëndrohet në Azi dhe konkurrentin e saj strategjik, Kinën.
Lidhur me luftën në Ukrainë, Volker nuk parashikon që paqja të arrihet së shpejti. Ai beson se presidenti rus Vladimir Putin, i cili pret të shohë nëse zgjedhjet amerikane do të ndikojnë në mbështetjen perëndimore për Ukrainën, synon të pushtojë të gjithë Ukrainën dhe të rivendosë Perandorinë Ruse.
“Unë nuk shoh ndonjë shans për arritjen e paqes në Ukrainë së shpejti. Arsyeja kryesore për këtë është se Vladimir Putin është ende i vendosur për të eliminuar Ukrainën – duke marrë nën kontroll të gjithë vendin dhe duke zëvendësuar qeverinë e saj. Ai ende beson se mund të rivendosë Perandorinë Ruse. Së pari, ai dëshiron të shohë rezultatin e zgjedhjeve në SHBA dhe të shqyrtojë se si kjo mund të ndikojë në mbështetjen e mëtejshme perëndimore për Ukrainën. Por pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve në SHBA, Putini nuk do të ndalojë së sulmuari derisa të kuptojë se nuk ka asgjë më shumë që mund të arrijë në Ukrainë dhe se çdo gjë që ai përpiqet do të rezultojë vetëm në dobësimin e mëtejshëm të Rusisë. Kjo do të kërkojë ndihmë të vazhdueshme për Ukrainën dhe Ukraina të vazhdojë të krijojë një pozicion të fortë. Tashmë, duke shkaktuar viktima të mëdha ruse në Donbas, duke pushtuar rajonin e Kurskut dhe duke kryer sulme gjithnjë e më efektive me dron dhe raketa, Ukraina ka filluar të vendosë një pozicion të tillë. Por mund të duhet deri diku vitin e ardhshëm ose edhe një vit më pas, para se të fillojmë të shohim një fund të luftës.”, ka deklaruar Volker.
Sa i përket Turqisë, Volker thekson se ajo vepron vazhdimisht në interesat e veta, të cilat ndonjëherë përputhen me ato të anëtarëve të tjerë të NATO-s dhe herë të tjera ndryshojnë nga ato. Ai beson se bashkëpunimi më i fortë në fushat me interes të përbashkët do të ndihmonte në menaxhimin e mosmarrëveshjeve.
“Turqia do të veprojë me besueshmëri për interesat e saj dhe një nga këto interesa themelore është ruajtja e angazhimit të nenit 5 të mbrojtjes kolektive të NATO-s. Ajo nuk do ta shkatërrojë Aleancën dhe as nuk do të pranojë ndonjë dobësim të nenit 5. Thënë kështu, Turqia ka shumë interesa të tjera që herë rreshtohen dhe ndonjëherë ndryshojnë nga interesat e anëtarëve të tjerë të NATO-s. Për të menaxhuar dallimet, Shtetet e Bashkuara duhet të kenë një dialog dhe angazhim strategjik më të fortë me Turqinë – për shembull, në lidhje me Detin e Zi, Rusinë, Ukrainën, Iranin, Irakun, Sirinë dhe politikën energjetike. Bashkëpunimi më i fortë në këto fusha do ta bënte më të lehtë menaxhimin e fushave ku ne nuk pajtohemi”, ka theksuar ai.
Volker ia atribuon krizat e fundit veprimeve të Iranit, që nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor deri te sulmet nga Houthis dhe Hezbollahu. Në këtë kontekst, ai argumenton se në vend që të fokusohen në thirrjet për de-përshkallëzimin, SHBA duhet të paralajmërojë qartë Iranin se do të përballet me pasoja të rënda nëse vazhdon këtë sjellje.
“Shtetet e Bashkuara duhet të kuptojnë se të gjitha krizat në Lindjen e Mesme janë shkaktuar qëllimisht nga Irani: sulmi i Hamasit ndaj Izraelit, sulmet e Houthi-ve ndaj Izraelit, si dhe interesat perëndimore dhe transporti ndërkombëtar, dhe marrja e Hezbollahut në Liban dhe sulme ndaj Izraelit prej andej. Irani e quan këtë “Unaza e tij e Zjarrit” rreth Izraelit dhe kurrë nuk është hequr dorë nga përpjekjet e tij për të eliminuar Izraelin si shtet.”, ka thënë Volker.
Sipas tij, në vend që të bëjnë thirrje të vazhdueshme për de-përshkallëzimin, të cilin Irani e merr si një sinjal se Shtetet e Bashkuara nuk do t’i përgjigjen sulmeve të sponsorizuara nga Irani, Shtetet e Bashkuara duhet t’i bëjnë të qartë Iranit se do të ketë pasoja të drejtpërdrejta për Iranin nëse vazhdon këtë agresion në rajonin e gjerë të Lindjes së Mesme. “SHBA-ja duhet gjithashtu të punojë për të ringjallur partneritetin strategjik të SHBA-së me Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe dhe për të rinovuar përparimin në procesin e Marrëveshjes së Abrahamit, pasi Arabia Saudite dhe Izraeli në fakt kanë një interes të përbashkët strategjik në paqen rajonale dhe një front të përbashkët kundër Iranit. Së fundi, qasja e SHBA-së për thirrjen për një armëpushim në fillim dhe për lirimin e pengjeve duhet të ndryshohet, pasi vetëm shpërblen Hamasin për marrjen dhe mbajtjen e pengjeve. Në vend të kësaj, ne duhet të punojmë drejtpërdrejt me Izraelin për rikuperimin dhe nxjerrjen e pengjeve duke ruajtur presionin maksimal ndaj Hamasit. Një armëpushim duhet të pasojë lirimin e të gjithë pengjeve, jo të jetë parakusht.”