E martë, 11 Shkurt, 2025

BJULAND: SHKUPI DHE ATHINA T’I LËNË JASHTË NATO-S MOSMARRËVESHJET DYPALËSHE

Shtetet e Bashkuara mbështesin fuqimisht Marrëveshjen e Prespës dhe shpresojnë se mosmarrëveshjet dypalëshe do të mbeten jashtë Aleancës së NATO-s, tha në një intervistë për Zërin e Amerikës në maqedonisht, kryedrejtori për Evropën dhe NATO-n në Pentagon, Olton Bjuland, para festimit të 75 vjetorit të Aleancës së sigurisë, të dielën e ardhshme në Uashington, raporton KDP.

“Ne gjithmonë inkurajojmë aleatët dhe partnerët tanë që t’u përmbahen marrëveshjeve dhe t’i lënë mosmarrëveshjet dypalëshe jashtë Aleancës së NATO-s, për të siguruar që të ketë bashkëpunim dhe stabilitet rajonal në rajonin tuaj,” tha Bjuland.

Ai tha gjithashtu se vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të bëjnë reformat e nevojshme për të hyrë në BE dhe se procesi i gjatë i integrimit mund të ndodhë që Rusia dhe aktorët e tjerë malinj të përfitojnë nga pakënaqësia e njerëzve.

Bjuland e referoi Departamentin e Shtetit për komente mbi çështje specifike politike, siç është mosmarrëveshja e ripërtërirë midis Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut, pasi kryeministri dhe presidenti maqedonas thanë se do të përdorin emrin kushtetues të vendit në një kontekst zyrtar, por se do të përdorin emri Maqedoni në deklarata dhe si akt i të drejtës personale për vetëvendosje dhe vetëidentifikim.

“Do të më duhet t’ju referoj në disa nga çështjet më të gjera të politikave dhe çështjeve diplomatike në Departamentin e Shtetit të SHBA. Por unë do të them se Shtetet e Bashkuara janë një përkrahëse dhe mbështetëse e fortë e Marrëveshjes së Prespës dhe se ne gjithmonë inkurajojmë aleatët dhe partnerët tanë që të respektojnë marrëveshjet dhe t’i lënë mosmarrëveshjet dhe mosmarrëveshjet dypalëshe jashtë Aleancës së NATO-s për të siguruar që të ketë bashkëpunim dhe rajonal. stabiliteti në rajon”, tha Bjuland.

Më 19 qershor, Zëri i Amerikës në gjuhën maqedonase pyeti Departamentin e Shtetit nëse Mickoski, duke përdorur dy emra për vendin, Maqedonia brenda dhe Maqedonia e Veriut jashtë vendit, po përpiqet të krijojë përshtypje të rreme se i përmbahet Marrëveshjes së Prespës.

Shërbimi i shtypit më pas u përgjigj:

“Deklarata e mandatarit Mickoski se do ta përdor emrin kushtetues të shtetit në të gjitha kontekstet zyrtare është në përputhje me Marrëveshjen e Prespës.”

Nga atje, ata thanë se “Shtetet e Bashkuara mbështesin këtë marrëveshje jetike, ritheksojnë rëndësinë e respektimit të saj dhe do të punojnë me të gjitha palët për të ruajtur përfitimet e saj”.

Sipas Bjuland, anëtarësimi në BE është sigurisht një vendim i Bashkimit Evropian dhe shteteve anëtare të tij. Megjithatë, shton ai, Shtetet e Bashkuara kanë qenë gjithmonë një mbështetëse e fortë e integrimit euroatlantik në Ballkanin Perëndimor.

“Ne vazhdojmë të inkurajojmë vendet që të bëjnë reformat e nevojshme gjatë rrugës dhe t’u përmbahen marrëveshjeve ndërkombëtare. Mendoj se kur ka padurim për atë që mund të jetë një proces i gjatë integrimi, ai mund të krijojë mundësi për zhgënjim dhe për Rusinë dhe aktorë të tjerë keqdashës që të përhapin dezinformata dhe të shfrytëzojnë pakënaqësinë popullore. Pra, ekziston rreziku edhe më shumë që ne do të inkurajonim vendet që të bëjnë gjithçka që munden për të vazhduar në këtë rrugë të integrimit euroatlantik të rajonit”, thotë Bjuland.

Në mungesë të një mekanizmi dëbimi për anëtarët e NATO-s, Aleanca merr një qasje të ndryshme kur vendet nuk arrijnë të respektojnë marrëveshjet dypalëshe.

“NATO është aleanca më e suksesshme dhe më e fortë e sigurisë në botë, në të cilën anëtarët janë angazhuar për mbrojtje kolektive nëse neni 5 aktivizohet nëse sulmohet njëri prej tyre. Pra fokusi ynë mbetet realisht te solidariteti dhe uniteti i Aleancës. Nëse ka probleme, probleme dypalëshe ose marrëveshje që janë jashtë kontekstit të Aleancës, Shtetet e Bashkuara, natyrisht, do të mbështesin diplomacinë për të kapërcyer dhe zgjidhur këto dallime, por, brenda Aleancës, ne do të mbetemi të fokusuar në detyrat kryesore të mbrojtje dhe parandalim për të gjithë aleatët tanë”, thotë Bjuland.

Lidhur me deklaratat e kryeministrit grek Kyriakos Mitsotakis se ai planifikon ta ngrejë këtë problem në Samitin e NATO-s dhe se liderët maqedonas do të kishin problem në NATO dhe në BE nëse nuk respektojnë Marrëveshjen e Prespës, Bjuland u përgjigj: “Një problem politik si ky dhe veçanërisht dypalësh, përsëri do t’ju referoja tek kolegët tanë në Departamentin e Shtetit të SHBA-së, të cilët udhëheqin diplomacinë tonë. Nga pikëpamja e Departamentit të Mbrojtjes, ne mbështesim fuqimisht Marrëveshjen e Prespës. Dhe ne mbështesim fuqimisht anëtarësimin në NATO dhe kontributet e Maqedonisë së Veriut dhe Greqisë dhe do të vazhdojmë të bëjmë gjithçka që mundemi për t’i forcuar ato lidhje në Aleancë dhe të vazhdojmë ta bëjmë këtë aleancën më të suksesshme dhe më të fortë në historinë e botës.”

Lidhur me veton e Bullgarisë, nga pikëpamja e Departamentit të Mbrojtjes, Bjuland thotë se Pentagoni po promovon stabilitetin rajonal, bashkëpunimin mes të gjithë aleatëve, Greqisë, Bullgarisë, Maqedonisë së Veriut dhe të gjitha shteteve ballkanike.

“Mendoj se çdo mosmarrëveshje që ekziston dhe vazhdon për një kohë të gjatë mund të krijojë mundësi për ta shfrytëzuar atë nga aktorët e jashtëm dhe ata keqdashës, prandaj do të mbështes çdo diplomaci që nevojitet për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve të tilla. Dhe fokusi ynë sërish është tek uniteti, solidariteti dhe forcimi i mbrojtjes kolektive dhe parandalimit të NATO-s dhe mbështetja e tyre për Ukrainën”, thotë Bjuland.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky paralajmëroi vitin e kaluar se Rusia mund të shkaktojë “kriza të reja” në Ballkan.

Bjuland thotë se Pentagoni po i kushton vëmendje shumë të madhe Ballkanit Perëndimor dhe ka partneritete të forta atje dhe aleanca me vende, si Maqedonia e Veriut, që janë aleate të NATO-s.

“Shtetet e Bashkuara dhe konkretisht Departamenti i Mbrojtjes mbeten të përkushtuara për sigurinë dhe stabilitetin dhe integrimin euroatlantik në institucione, si NATO dhe Bashkimi Evropian, për vendet e Ballkanit Perëndimor që nuk e kanë përfunduar atë rrugë. Kështu, ne gjithashtu vazhdojmë të kontribuojmë në misionin NATO-KFOR në Kosovë dhe falënderojmë Maqedoninë e Veriut për kontributin e saj në KFOR për të ruajtur stabilitetin e Kosovës. Falenderojmë gjithashtu Maqedoninë e Veriut për kontributin e saj në misionin e BE-së në Bosnje dhe Hercegovinë dhe i kushtojmë vëmendje retorikës dhe veprimeve që kemi parë në vende si Bosnja dhe Hercegovina, nga Serbia dhe Kosova”.

Ai njoftoi se Pentagoni do të vazhdojë të dialogojë ngushtë me Qeverinë e re të Maqedonisë së Veriut.

“Ne presim të punojmë ngushtë me ta dhe të presim liderët kryesorë këtu për Samitin e NATO-s dhe presim që Samiti të tregojë mbështetje, jo vetëm për Maqedoninë e Veriut, por për të gjithë aleatët, që të vazhdojë të forcojë parandalimin kolektiv mbrojtjes për NATO-n dhe mbështetjes së vazhdueshme për Ukrainën kundër luftës brutale të agresionit të shkaktuar ndaj saj nga Rusia. Mendoj se jemi shumë të inkurajuar nga pjesëmarrja e presidentit të Maqedonisë së Veriut në samitin e paqes të muajit të kaluar për Ukrainën, i cili u organizua nga Zvicra. Dhe ne vërejmë dhe mbështesim mesazhet e mbështetjes për Ukrainën dhe dëshirën për një paqe të drejtë në rajon që erdhën nga presidenti juaj dhe shumë liderë të tjerë në atë samit”.

Të fundit