Gordana Siljanovska-Davkova u betua si presidentja e parë femër e Maqedonisë së Veriut të dielën dhe menjëherë ndezi një grindje diplomatike me Greqinë fqinje, raportojnë mediat botërore, përcjell KDP.
Në ceremoninë në parlamentin e vendit, Siljanovska-Davkova iu referua vendit të saj si “Maqedoni” në vend të emrit kushtetues “Maqedonia e Veriut”.
Kjo bëri që ambasadorja greke Sophia Philippidou të largohej nga ceremonia e inaugurimit. Ministria e Jashtme greke më vonë lëshoi një deklaratë, duke thënë se veprimet e presidentit të ri shkelin një marrëveshje midis dy kombeve dhe vënë në rrezik marrëdhëniet dypalëshe dhe perspektivat e Maqedonisë së Veriut për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen qortoi në mënyrë implicite zgjedhjen e fjalëve të Siljanovska-Davkova.
“Që Maqedonia e Veriut të vazhdojë rrugën e saj të suksesshme për anëtarësimin në BE, është parësore që vendi të vazhdojë në rrugën e reformave dhe respektimin e plotë të marrëveshjeve të saj detyruese, përfshirë Marrëveshjen e Prespës”, postoi ajo në X, duke iu referuar një marrëveshjeje të vitit 2018 mes Maqedonia e Veriut dhe Greqia.
Pak orë më vonë, von der Leyen postoi urimet e saj për presidentin e ri: “Urime, Gordana Siljanovska-Davkova, që u bë presidentja e parë femër e Maqedonisë së Veriut. Udhëheqja juaj vjen në një moment vendimtar, ndërsa vendi juaj përparon reformat e tij dhe vazhdon rrugën e tij drejt BE-së. Mezi pres të punoj me ju.”
Përdorimi i emrit “Maqedonia” provokon një reagim të fortë grek, me Greqinë që akuzon fqinjin e saj verior për përvetësimin e një emri grek dhe historinë e Mbretërisë së Lashtë Greke të Maqedonisë, e cila ekzistonte shekuj para popullit sllav, si maqedonasit etnikë.
Mosmarrëveshja dhjetëvjeçare u zgjidh në vitin 2018, kur të dyja palët nënshkruan një marrëveshje dhe u miratua emri kushtetues “Maqedonia e Veriut”. Greqia më pas e hoqi kundërshtimin ndaj anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut në NATO dhe aplikimit për anëtarësim në BE.
Kjo marrëveshje u nënshkrua nga qeveria e qendrës së majtë të Maqedonisë së Veriut, kundër dëshirës së grupit opozitar të qendrës së djathtë të cilit i përket Siljanovska-Davkova. Opozita fitoi me lehtësi si zgjedhjet presidenciale ashtu edhe ato parlamentare javën e kaluar.
Siljanovska-Davkova është presidentja e gjashtë që kur vendi i vogël ballkanik fitoi pavarësinë nga Jugosllavia në 1991. Ajo u betua përpara parlamentit që po largohet.
“Nuk mund ta imagjinoja se do të merrja këtë lloj besimi nga mbi 560 mijë qytetarë. Unë ende nuk mund ta besoj. Unë do të jem president i të gjithë qytetarëve. Do të mundohem të justifikoj këto mijëra vota, të cilat janë jo vetëm dhurata më e bukur për ditëlindjen time, por edhe detyrimi më i madh që kam pasur në jetën time. Është koha për unitet”, tha Siljanovska-Davkova, duke iu referuar faktit se ajo u njoftua zyrtarisht për rezultatin të shtunën – ditëlindjen e saj të 71-të.
Pjesa më e madhe e fjalimit të saj u fokusua tek gratë dhe roli i tyre në shoqëri, duke premtuar se do të “feminizojë” dhe “evropianizojë” vendin. “Me ndihmën e ne femrave, edhe ju politikanë meshkuj do të ndryshoni dhe Maqedonia do të bëhet një vend i mirë për të jetuar”, tha Siljanovska-Davkova.
Siljanovska–Davkova, një deputete në parlamentin në largim dhe një profesoreshë universitare dhe avokate, ishte kandidatja e koalicionit të qendrës së djathtë të udhëhequr nga VMRO-DPMNE dhe mundi presidentin aktual Stevo Pendarovski me 69% të votave në balotazhin e së mërkurës së kaluar. Pjesëmarrja ishte 47.47%, mbi pragun prej 40% të kërkuar për t’i bërë zgjedhjet të vlefshme dhe për të shmangur përsëritjen e votimit.
Siljanovska-Davkova dhe Pendarovski ishin përballur edhe në vitin 2019.