Me shumë të panjohura dhe ndër tensione politike, Talat Xhaferi planifikon që të shtunën, pra më 27 janar, të propozojë përbërjen e Qeverisë kalimtare të formatit të gjerë, e cila do të duhet ta çojë vendin në zgjedhjet e njëmbëdhjeta parlamentare dhe të shtata presidenciale, përcjell KDP.
Votimi për të në Parlament pritet të bëhet të dielën, më 28 janar, kur edhe skadon afati ligjor prej 100 ditësh para zgjedhjeve parlamentare. Zgjedhjet duhet të mbahen më 8 maj 2024, ndërsa data është rënë dakord në një takim udhëheqës më 4 dhjetor të vitit të kaluar. Kjo do të thotë se edhe atëherë dihej që më 28 janar duhet të zgjidhej një qeveri teknike, por edhe pas gati dy muajsh nuk dihet plotësisht përbërja e qeverisë dhe partitë po debatojnë çdo ditë nëse dhe kush duhet ta votojë në parlament.
VMRO-DPMNE ende nuk i ka shpallur emrat për qeverinë teknike, ndërsa ka paralajmëruar se nuk do ta votojë Xhaferin për kryeministër.
Analisti Vladimir Bozhinovski nga Instituti për Hulumtime Politike thotë për REL se VMRO-DPMNE do të paraqesë kandidaturat për ministra teknikë dhe mazhoranca duhet t’i votojë. “Është thjesht e panevojshme të përpiqesh të krijosh tension. Si më parë, kur u votuan qeveritë e Përzhinos, le të votojnë vetë, ka një shumicë qeverisëse dhe kaq. Dhe kur formohet një qeveri politike është ndryshe dhe varet nga disa faktorë”, thotë ai.
Edhe analisti Sefer Selimi thekson se në pyetje janë kalkulimet politike të vetë partive, madje edhe kur bëhet fjalë për një qeveri teknike.
“Mendoj se kjo më së shumti ndodh kur ka lojëra prapaskenash dhe kalkulime të partive politike dhe disi do të tingëllonte normale sepse gjithmonë krijohet një koalicion i cili ndonjëherë është krejt i ndryshëm, me pikëpamje të ndryshme për çështjet zyrtare. Për këtë arsye mendoj se po shfrytëzohen të gjitha afatet dhe koha e mundshme që kanë në dispozicion për të llogaritur më mirë lëvizjet e tyre politike”, thotë Selimi.
Nominimin e Talat Xhaferit nga BDI për kryeministër në qeverinë teknike, partia e ka shpallur më 8 dhjetor, pra pesë ditë pas mbledhjes së kryesisë në të cilën është dakorduar data e zgjedhjeve. LSDM-ja ka shpallur kandidatët e saj më 26 dhjetor.
VMRO-DPMNE, nga ana tjetër, sonte në seancën e Komitetit Ekzekutiv do të vendosë për çështje kadrovike. Si partia më e madhe opozitare në parlament, ajo do të ketë ministra për punët e brendshme dhe për politikën e punës dhe sociale, si dhe deputetë shtesë në tre ministri – financa, shoqëri informatike dhe administratë si dhe bujqësinë.
Partia do të ketë propozimet e veta, por siç u tha, deputetët e saj nuk do të votojnë për qeverinë sepse e konsiderojnë Xhaferin të padenjë për postin. Kryeministri dhe lideri i LSDM-së, megjithatë, në një dalje të tij publike tregoi një skenar ku propozohet një qeveri, por ulëset e opozitës mbeten bosh nëse VMRO-DPMNE vendos të mos votojë.
Kryeministri i ardhshëm Xhaferi, ndërkaq, sot në një konferencë për media tha se Qeveria do të jetë në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet. Pjesë e saj do të jetë edhe opozita.
“Nëse do të ketë propozime, do të jenë”, shprehet i prerë Xhaferi nëse në të do të jenë edhe dy ministra nga VMRO-DPMNE.
Qeveria teknike e drejtuar nga Xhaferi do të jetë e treta, pas asaj të Emil Dimitrievit në vitin 2016 dhe Oliver Spasovskit në vitin 2020. Qeveria e parë e tillë në vitin 2016, kur në pushtet ishin VMRO-DPMNE dhe BDI, u zgjodh pa mbështetjen e opozitës së atëhershme LSDM. Kovaçevski, si kryetar aktual i socialdemokratëve, dje tha se atëherë kushtet ishin të ndryshme dhe Parlamenti ishte keqpërdorur nga pushteti.