Papunësia, korrupsioni, standardi i jetesës dhe administrata joefikase janë ndër problemet që ziejnë, por ato nuk janë fokusi i diskursit publik. Sipas analistëve, politikanët nuk ndihen rehat me temat që do t’i prekin ose nuk mund të zgjidhen, ndaj zgjedhin amnistinë, monumentet…, , shkruan REL në gjuhën maqedonase, përcjell KDP.
Kush do të votojë “pro” dhe kush do të jetë kundër projektligjit për amnisti që u dorëzua sot në Kuvend pas një procedure të shkurtuar? A nënkuptojnë qëndrimet kontradiktore për amnistinë mes zyrtarëve qeveritarë një ndarje më të thellë mes partnerëve të koalicionit, por edhe brenda vetë LSDM-së? A do të ketë sukses Ministria e Mbrojtjes të ngrejë monumente në “Ljubotenski Baçila”, Karpallak dhe Vicë pas “zënkës” që pati me autoritetet lokale? A do të thotë shpallja e muzeut të UÇK-së në Haraçinë kundërpërgjigje e pushtetit lokal të BDI-së ndaj socialdemokratëve?
Pyetje të tilla janë në krye të diskursit politik në vend këto ditë. Por a janë këto hallet më të mëdha që mundojnë qytetarët apo janë thjesht një fasadë politike që fsheh probleme dhe afera reale dhe më të rëndësishme për të cilat publiku kërkon zgjidhje dhe përgjigje.
“Në fakt, ne kemi probleme të vjetra që gjithmonë janë aty, por nuk janë në krye të agjendës për t’u bërë objekt i disa debateve dhe analizave të ekspertëve, të publikut, mediave. Dhe këto janë papunësia, korrupsioni, përparimi i vendit, ekonomia etj. Do të thosha se gjithçka varet nga ajo se sa palët e interesuara të sferës publike do të imponojnë një temë më lartë në agjendë. Nëse ligji për amnisti dhe monumentet janë tema kryesore në debatin tonë publik, do të thotë se aktorët që e kanë projektuar të jetë kështu, ia kanë dalë me qëllimin e tyre”, thotë analisti Xhelal Neziri.
Ai thekson se në një periudhë kur në vend po afrohen zgjedhjet e dyfishta, presidenciale dhe parlamentare, pritet që partitë të kenë temat dhe projeksionet e tyre për atë që duhet të jetë në fokus të opinionit.
“Sigurisht që partitë nuk duan të hapin çështje që do t’i prekin, nuk duan të vendosin çështje prioritare që nuk mund t’i zgjidhin, ose nuk duan të imponojnë çështje reale për qytetarët që nuk u sjellin. vota. E gjithë ajo agjendë publike, mendoj se është rezultat i projeksioneve të partive, temat që ato planifikojnë të bëhen prioritet në fakt edhe bëhen”, thotë Neziri.
Duke folur për temat që janë në fokus të opinionit, analisti Vladimir Bozhinovski nga Instituti për Hulumtime Politike, konsideron se problemet reale si skandali me terapitë e Klinikës së Onkologjisë po shmangen dhe po imponohen të tjera si p.sh. projekt-ligj për amnisti që ai e quan një “problem të krijuar”.
Pas deklaratave të kryeministrit Dimitar Kovacevski se do të paraqiten ndryshime në ligj për të cilin qeveria vetë dha dritën jeshile nëse përfshin persona të dënuar për masakrën në liqenin e Smilkovës në vitin 2012, Bozhinovski sheh dy skenarë – ose nuk ka koordinim se çfarë qeveria po bën dhe çfarë sugjeron apo ka një tentativë për një lloj defokusimi për pikat e vogla politike.
“Të njëjtën gjë e kemi edhe me ministrin e Punëve të Brendshme (Oliver Spasovski) që është pjesë e asaj qeverie dhe thotë se jam kundër ligjit për amnisti. Nëse kryeministri nuk e di se çfarë përmban, ministri i brendshëm është kundër, atëherë kush është pro? Ajo lë, së pari, një përshtypje të mendjelehtësisë së plotë, dhe së dyti, përsëri ka tentim për manipulim. Jemi të vetëdijshëm se në vitet e kaluara ajo që vërtet duhej të zgjidhej dhe ishte vërtet skandal thjesht ose u fut nën qilim ose u bënë gjykime që janë jashtë çdo logjike”, thotë Bozhinovski.
Sipas tij, ajo që po ndodh është defokusimi i publikut nga një skandal duke krijuar një të ri. Mendoj, thotë Bozhinovski, autoritetet vlerësojnë se njëri mund të bëjë më pak dëm se tjetri.
“Nuk kemi as tentativa për t’u defokusuar në diçka që do të ishte, le të themi pozitive, diçka që do të përfitonte nga qeveria. Ne kemi një përpjekje për të përputhur një negative me një temë tjetër negative që mund të jetë më pak negative se kjo e para. Ka ndodhur me Onkologjinë. Pas onkologjisë janë miratuar ndryshimet në Kodin Penal”, shton Bozhinovski.
Për të ndryshuar diskursin publik dhe për t’u kthyer tek problemet reale që prekin qytetarët, analisti Neziri mendon se duhet të jenë më aktivë aktorët që nuk janë në linjë me institucionet qeveritare. Organizatat joqeveritare, mediat, sindikatat, organizatat fetare janë ato që sipas tij duhet të detyrojnë të flasin për standardin e jetesës, ekonominë, korrupsionin, efikasitetin e administratës etj.
“Ato organizata duhet të jenë më aktive për të imponuar temat dhe problemet e tyre në atë agjendë publike. Kështu është kudo në botë, nëse do që një problem të mos zgjidhet, tema të tilla duhet t’i vendosësh në axhendën e publikut duke i lënë mënjanë ato probleme, ose nëse do që të zgjidhen, do t’i vendosësh në krye të asaj liste prioritare”, thotë Neziri.