Sipas një raporti të ri, bota po përballet me një “krizë të paprecedentë të ujit” të nxitur nga kriza e përshpejtuar e klimës. Një e katërta e popullsisë së botës aktualisht përballet me “mungesë të jashtëzakonshme të ujit” çdo vit, me 1 miliard njerëz të tjerë që pritet të preken deri në vitin 2050. Mungesa jashtëzakonisht e lartë e ujit do të thotë se vendet po përdorin pothuajse të gjithë ujin që kanë – të paktën 80% të furnizimit të tyre me burime të rinovueshme, sipas raportit, i cili publikohet çdo katër vjet.
Raporti zbuloi se 25 vende, që përfaqësojnë 25% të popullsisë globale, përjetojnë mungesë jashtëzakonisht të lartë të ujit çdo vit. Bahreini, Qipro, Kuvajti, Libani dhe Omani janë pesë vendet më të prekura. Edhe një thatësirë afatshkurtër mund t’i rrezikojë këto vende të mbeten pa ujë.
“Uji është padyshim burimi ynë më i rëndësishëm në planet dhe megjithatë ne nuk po e menaxhojmë atë si duhet”, tha Samantha Kuzma, drejtuese e të dhënave të Ujësjellësit nga programi i ujit të WRI dhe një autore e raportit.
“Unë kam punuar me ujin për afërsisht 10 vjet, dhe për fat të keq, historia ka qenë e njëjtë pothuajse gjatë gjithë 10 viteve të fundit”, tha Kuzma.
Në nivel global, kërkesa për ujë është më shumë se e dyfishuar që nga viti 1960 dhe raporti parashikon që ajo do të rritet me 20 deri në 25% gjatë viteve të ardhshme deri në vitin 2050.
Rritja e kërkesës për ujë rrjedh nga një sërë faktorësh, duke përfshirë rritjen e popullsisë dhe kërkesat e industrive të tilla si bujqësia, së bashku me politikat e paqëndrueshme të përdorimit të ujit dhe mungesën e investimeve në infrastrukturë.
Lindja e Mesme dhe Afrika Veriore janë rajonet më të prekura nga mungesa e ujit në botë. Deri në mes të këtij shekulli e gjithë popullsia do të jetojë me mungesë jashtëzakonisht të lartë të ujit, parashikon raporti, duke ndikuar në furnizimin me ujë të pijshëm, duke dëmtuar industritë dhe duke nxitur potencialisht konfliktin politik.
Në Amerikën e Veriut dhe Evropë, kërkesa për ujë është rritur, e ndihmuar nga investimet në masat e efikasitetit të përdorimit të ujit. Por kjo nuk do të thotë që pjesë të këtyre rajoneve nuk preken.
Në SHBA, gjashtë shtete përjetojnë mungesë jashtëzakonisht të lartë të ujit, sipas raportit. Gjashtë nga shtatë shtetet në pellgun e lumit Kolorado, duke përfshirë Arizonën dhe New Mexico, janë në top 10 shtetet më të prekura nga mungesa e ujit në SHBA.
“Burimet ujore shtrihen edhe përtej kufijve të vendit”, tha Kuzma. Kuzma tha se ne të gjithë ndikojmë nëse mungesa e ujit në thelb mbyll rubinetin dhe parandalon vende të ndryshme të prodhojnë mallra të caktuara.
Dhe, nën të gjitha, ndryshimet klimatike po e përkeqësojnë krizën.
“Uji është mënyra se si ndryshimi i klimës ndikon më drejtpërdrejt te njerëzit në mbarë botën,” tha Charles Iceland, drejtor global i ujit me Programin e Ushqimit, Pyjeve, Ujit dhe Oqeanit të WRI.
Ndryshimet klimatike nxisin thatësirat dhe valët e nxehtësisë gjithnjë e më të rënda dhe të zgjatura, të cilat i bëjnë furnizimet me ujë shumë më pak të besueshme. Mungesa e ujit gjithashtu e bën më të vështirë për njerëzit t’i mbijetojnë këto ekstreme.
Edhe nëse bota arrin të kufizojë ngrohjen në 1.3 deri në 2.4 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale – një skenar “optimist” sipas Panelit Ndërqeveritar të OKB-së për Ndryshimet Klimatike – pritet që 1 miliardë njerëz të tjerë të jetojnë në kushte jashtëzakonisht të larta të mungesës së ujit, thotë raporti.
Cilat janë zgjidhjet?
Mungesa e ujit kushton jetë, kërcënon sigurinë ushqimore dhe shkakton ndërprerje të energjisë.
Raporti sugjeron masa të ndryshme për të parandaluar keqpërdorimin e ujit në një krizë uji. Këto përfshijnë masa të bazuara në natyrë, të tilla si ruajtja dhe restaurimi i pyjeve, fermerët që adoptojnë teknika më efikase të ujitjes, siç është ujitja me pika, dhe politikëbërësit që fokusohen në burimet e energjisë që nuk mbështeten aq shumë tek uji, si dielli dhe era.
Vende si Las Vegas dhe Singapori kanë treguar se është e mundur të menaxhohen burimet shumë të pakta ujore përmes politikave të tilla si trajtimi i ujërave të zeza, ripërdorimi dhe heqja e bimëve të etura për ujë, shkruan autorët e raportit.
Por globalisht, sipas raportit, veprimi po vonon.
Dieter Gerten, udhëheqës i grupit kërkimor në Institutin e Potsdamit për Kërkimin e Ndikimit Klimatik, i cili nuk ishte i përfshirë në raport, tha për CNN se gjetjet sjellin në opinionin publik shkallën e sfidës me të cilën përballet bota dhe nevojën për të zbatuar urgjentisht masa për ta trajtuar atë.
“Ky raport na kujton edhe një herë se shuma e plotë e simptomave akute dhe kronike të mungesës së ujit – të cilat tani prekin pjesë të mëdha të Tokës dhe jetën e miliarda njerëzve – na çojnë në prag të një krize globale të ujit.”
Përgatiti: Agon Neziri