Bullgaria me sa duket ka filluar të kuptojë se strategjia e mëparshme për të imponuar narrativën bullgare në leximin e historisë nuk po jep fryte. Tek ne e pritshme, por edhe për vendet anëtare të BE-së, dhe kjo ishte një surprizë e papritur për Sofjen.
Shkruan: Katerina Topallova
Iam Vidimus ose në një përkthim të përafërt nga latinishtja – “tashmë është parë” është e butë – një frazë ironike që i referohet një veprimi të pamjaftueshëm dhe të menduar mirë, që nis mbajtjen e një lloj marrëdhënie të tensionuar midis dy palëve “ndërluftuese”, në forma e ndonjë justifikimi. Dhe e gjithë kjo në mungesë të pjekurisë që do të ofronte një zgjidhje për të kapërcyer keqkuptimet. Në kontekstin tonë, përdorimi i kësaj fraze të shkurtër përshtatet si përshkrim për marrëdhëniet e acaruara maqedono-bullgare, thelbi i të cilave dihet shumë mirë, me një formë të ndryshueshme dhe me lojtarë të rinj, në një lojë “tashmë të parë!”
Rrëfimi historik i Republikës së Bullgarisë, e cila mohon ekzistencën e identitetit maqedonas para vitit 1944, si dhe interpretimi politik se baza e gjuhës maqedonase është bullgarishtja, ka mbetur i keqkuptuar nga institucionet evropiane. Dhe kështu, hyri në lojë taktika e mirë-sprovuar, por për fat të “tashmë e parë”, më duhet të konfirmoj, të drejtat e pakicave apo në fjalorin tonë diskriminimi e “padukshëm” ndaj bullgarëve maqedonas nga autoritetet në Shkup. Por pse po bëhet e gjithë kjo? Dhe cili është qëllimi përfundimtar i një loje të tillë?
Bullgaria me sa duket ka filluar të kuptojë se strategjia e mëparshme për të imponuar narrativën bullgare në leximin e historisë nuk po jep fryte. E pritshme këtu, por edhe mes vendeve anëtare të BE-së, që ishte një surprizë e papritur për Sofjen. Pra, në radhë të parë dolën në sipërfaqe të gjitha lojërat e turbullta të politikës bullgare, që nga hapja e klubeve me emra të diskutueshëm dhe kontestues, konfrontimet fizike, përmes incidenteve të iniciuara për festime, deri te dërgimi i karvaneve ankimore të shoqatave bullgare në Maqedoni përmes institucioneve evropiane. Dhe e gjithë kjo me një qëllim të vetëm, për të shitur me sukses historinë e diskriminimit të pretenduar ndaj minoritetit bullgar në Maqedoni. Dhe rezultati i një politike kaq të ndyrë është të bëhen presione të reja dhe lëshime të reja ndaj Sofjes zyrtare.
Natyrisht, e gjithë kjo fushatë bullgare doli e kotë… Vendimi i Komitetit të Ministrave në Këshillin e Evropës, i vlerësoi si të pabaza pretendimet e Bullgarisë për gjoja urrejtje institucionale dhe diskriminim sistematik të minoritetit bullgar në Maqedoni. Përkatësisht, të pyetur njerëzit e parë të shoqatave bullgare në Maqedoni se ku e shohin diskriminimin ndaj tyre, për të cilin vazhdimisht ankohen, ata përgjigjen “as je prifti im, as psikiatri im!” për t’ju rrëfyer për problemet e tyre. Dhe në rast se ju ende këmbëngulni për një lloj përgjigjeje ndaj akuzave të tilla, atëherë menjëherë pason një përrallë për një princeshë të panjohur që jeton larg në një vend të panjohur dhe pa emër, pas kaq shumë kodrave dhe luginave, të cilat nuk mund të regjistroheshin ose të merrnin një punë në institucione të caktuara, sepse familja e saj ishte bullgare?!
Për të qenë ironia më e madhe, nëse këmbëngulni të gjeni princeshën e supozuar për të folur për çështjen e diskriminimit, do të merrni përgjigjen se princesha nuk mund të flasë në kamera sepse ishte shurdhmmece! Kështu duket lufta me mullinjtë e erës, sidomos kur kundërshtari që “mbjell erë dhe mjegull” në eterin maqedonas për gjoja diskriminim në baza etnike, si bullgar maqedonas, ishte në funksione dhe pozita mjaft të larta shtetërore, pjesë e qeverissë dhe parlamentit të Maqedonisë.
Edhe pse Bashkimi Evropian është i vetëdijshëm për të gjitha këto gjëra, megjithatë, për të kënaqur shtetet anëtare, ai insiston në kërkesën që bullgarët të përfshihen në kushtetutën e Maqedonisë. Ashtu disi për t’i ofruar një zgjidhje Sofjes. Dhe në një situatë të tillë, në pritje të regjistrimit të klubeve bullgare në vend, çfarë mund të presim në periudhën në vijim?
Mungesa e një strategjie dhe vizioni për këtë lloj doktrine të propagandës politike “tashmë të parë”, dhe çfarë tjetër do të shkaktojë dhimbje të madhe për subjektet politike maqedonase në të ardhmen, duke pasur parasysh faktin se nuk mund të mësojmë nga historia – si t’i kundërshtojmë saktësisht manovrat dhe sulme të tilla, duket se do të rezultojë në një “kompromis të arsyeshëm”, i cili do të godasë në kokë si pushtetin, poashtu edhe opozitën.