Të thuash se sfidën e fundit me Bullgarinë duhet ta zgjidhin së bashku LSDM dhe VMRO-DPMNE, sepse nuk mund të zgjidhet ndryshe, është gabim.
Shkruan: Denko Maleski
Asnjë vendim i vetëm i madh që nga pavarësia e deri më sot nuk është produkt i marrëveshjes mes dy partive maqedonase – VMRO-DPMNE-së dhe LSDM-së. Ne hymë në OKB pas një debati të tmerrshëm në Parlament ku fitorja më e madhe, anëtarësimi në organizatën botërore, u shpall humbje e turpshme për shkak të referencës FYROM.
Duke mos bërë asgjë për të ndryshuar situatën drejt një përfaqësimi të drejtë të bashkësive më të vogla etnike, dy partitë maqedonase kontribuan në konfliktin e vitit 2001.
Duke mos gjetur një gjuhë të përbashkët për mosmarrëveshjen me Greqinë për emrin e shtetit dhe për historinë, vendi qëndroi i palëvizshëm në integrimet euroatlantike për një çerek shekulli.
Kur interesat e fuqive të mëdha u gërshetuan në rajonin tonë dhe na u hap rruga drejt NATO-s, me miratimin e Perëndimit dhe me “metodat ballkanike” të shantazhit dhe ryshfetit, ne bëmë atë hap përpara.
E gjithë kjo ka ndodhur përkundër indikacioneve se në çdo shtet demokratik vendime kaq të mëdha merren me marrëveshje të ndërsjellë mes partive në parlament dhe në përputhje me vlerat demokratike. Mund të jetë kështu në disa vende, por këtu nuk është. Të thuash se sfidën e fundit me Bullgarinë duhet ta zgjidhin së bashku LSDM dhe VMRO-DPMNE, sepse nuk mund të zgjidhet ndryshe, është gabim.
Pra, sigurisht që do të ishte më e mira, por a është e mundur? Më kthen në kohën kur i thashë diçka të ngjashme presidentit Gligorov. Domethënë se duhet një konsensus ndërmjet palëve për hyrjen në OKB. Një konsensus i tillë nuk është i mundur, ishte përgjigja e tij.
Përballë problemit me Bullgarinë, sërish kërkohet konsensus mes LSDM-së dhe VMRO-DPMNE-së. Komplotistët, disa prej tyre njerëz të virtytshëm, nuk e pranojnë realitetin se kjo nuk është e mundur. Të vendosur lart në një platformë morale, ata refuzojnë të pranojnë realitetin. Ata mendojnë se negociatat me BE-në duhet të shtyhen për kohë më të mira, derisa të arrihet ajo marrëveshje e brendshme.
Por bota nuk do të na presë dhe as një marrëveshje e tillë nuk është e mundur në shtëpi, na thotë presidenti i parë. Gligorov, një politikan me përvojë dhe një njeri i botës, nuk ishte ai që disa njerëz e shpallin atë sot, në përpjekje për të ulur vlerën e pushtetarëve të sotëm. Nuk ishte unifikues ndërmjet LSDM-së dhe VMRO-DPMNE-së dhe nuk arriti të prodhonte një konsensus mes partive maqedonase për anëtarësim në OKB. Pse? Ai vetë tha: nuk është e mundur. Nëse do të kishte iluzione se një konsensus ishte i mundur, ndoshta sot do të qëndronim para portave të organizatës botërore ose, më afër së vërtetës, nuk do të ishim në hartën botërore. Në vend të kësaj, ai e pranoi vendin në OKB me një emër të përkohshëm që ai tha se do të zgjaste vetëm disa muaj, që u bënë 25 vjet. Çfarë nuk u tha kundër tij. Por Maqedonia u shënua në hartën botërore, mori legjitimitetin e saj si pjesëmarrëse në marrëdhëniet ndërkombëtare politike dhe ekonomike, u konsolidua si brenda dhe jashtë dhe mbijetoi. Delegacioni ynë zuri vendin e tij në sallën e madhe të kombeve të botës në Nju Jork. Para nesh ishte shkruar emri i përkohshëm i vendit tonë. Nuk ishte shumë parimore? Hmmmm… Po, por prandaj populli maqedonas dhe bashkësitë e tjera etnike fituan shtetin e tyre të pavarur dhe sovran. Dhe referenca për tre muaj? Kush i mban mend akoma gjera te tilla. Ajo që do të mbahet mend në histori është se maqedonasit patën shtetin e tyre.
E njëjta gjë me anëtarësimin në NATO. E njëjta gjë me anëtarësimin e ardhshëm në BE. Gjithçka do të mbulohet nga hiri i kohës. Do të mbetet vetëm një fije e kuqe që do të tregojë historinë e suksesit të një prej kombeve më të vogla në Evropë që u nda në mënyrë paqësore nga federata jugosllave, u shndërrua në një demokraci shumëetnike, u bë anëtare e NATO-s dhe BE-së dhe ruajti ideshtetin kombëtare dhe ideshtetin e popujve të saj. Historia do të tregojë edhe për disa liderë të vendit që, edhe pse të vetëdijshëm për mospopullaritetin e vendimeve të tyre, morën vendime të guximshme që procesin ta çojnë përpara.
Ne jetojmë në një demokraci që siguron të drejtën kushtetuese dhe ligjore për mospajtim. Gjendja jonë shpirtërore është ekskluzive, ashtu si në këngën tonë jugosllave: “kush flet ndryshe, shpif e gënjen”. Andaj, nuk ka pasur dhe nuk do të ketë marrëveshje mes dy partive maqedonase LSDM dhe VMRO-DPMNE për çështjen maqedono-bullgare. Pranimi i këtij realiteti dhe hapi përpara është vepër për lidershipin shtetëror të Maqedonisë sot. Nëse do të kishte një pëlqim të tillë, “edhe gjyshja mund të drejtonte shtet”, thoshin fëmijët e lagjes sime.