Gazeta Financial Times, në një analizë për situatën në veri të Kosovës, raporton se mundësia për një konflikt është real, përcjell kdpolitik.com.
Kosova, raporton gazeta, “mbylli pikëkalimin e saj kryesor kufitar me Serbinë të mërkurën pasi tensionet me muaj mes Beogradit dhe ish-provincës së saj të Ballkanit Perëndimor kërcënonin të kalonin në konflikt.”
“Serbia vendosi forcat ushtarake që ka dërguar në kufirin me Kosovën në gjendjen më të lartë të gatishmërisë luftarake dhe Beogradi kërcënoi se do të ndërhynte për të mbrojtur serbët etnikë nëse paqeruajtësit ndërkombëtarë nuk mund të qetësonin tensionet, të cilat rrjedhin nga një mosmarrëveshje për lëshimin e targave të makinave nga Prishtina”, shkruan FT.
Sipas gazetës, presidenti serb Aleksandar Vuçiq akuzoi të martën Kosovën se po përgatitet të sulmojë serbët etnikë në veri të vendit dhe u zotua të “mbrojë popullin serb [në Kosovë] dhe të ruajë Serbinë”. Protestat e serbëve etnikë kundër autoritetit të Prishtinës, duke përfshirë daljet në zyrat qeveritare dhe vendosjen e postblloqeve në qytete dhe përgjatë kufirit, kanë vazhduar për javë të tëra.
“Beogradi ka thënë se nuk do ta njohë kurrë ish-provincën e tij, e cila u shkëput në mënyrë të njëanshme nga Serbia në vitin 2008, si një vend sovran”, shkruan FT.
Të dyja palët duken serioze në lidhje me përdorimin e mundshëm të forcës, thonë analistët për FT, të cilët vërejnë dobësim të kontrollit nga ana e komunitetit ndërkombëtar mbi situatën në muajt e fundit.
“Mundësia për konfrontim është reale,” tha Milos Damnjanoviç, një ekspert rajonal me konsulencën BIRN me qendër në Beograd.
“[Kryeministri i Kosovës Albin] Kurti duket se mendon se mund të përdorë forcën për të imponuar integrimin ndaj serbëve të Kosovës pa dhënë asgjë në këmbim,” shtoi ai. “Rreziku është dyfish real sepse Beogradi po mbështet serbët [etnikë] që të rezistojnë të integrohen sipas kushteve të Kurtit.”
Gazeta rikujton se BE-ja dhe SHBA-ja lëshuan të mërkurën një deklaratë të përbashkët duke bërë thirrje për “përmbajtje maksimale” dhe veprime për të de-përshkallëzuar “situatën e vazhdueshme të tensionuar në veri të Kosovës”.
Si BE ashtu edhe SHBA po punonin me Vuçiqin dhe Kurtin “për të gjetur një zgjidhje politike në mënyrë që të qetësohen tensionet dhe të bien dakord për rrugën përpara në interes. . . të të gjitha komuniteteve”, thanë zëdhënësit e degës së politikës së jashtme të BE-së dhe Departamentit të Shtetit të SHBA-së.
Brukseli dhe Uashingtoni mirëpritën gjithashtu garancitë nga Kosova se “nuk ekziston asnjë listë e qytetarëve serbë të Kosovës që do të arrestohen apo ndiqen penalisht për protestat/barrikadat paqësore”.
FT thotë se Serbia mohon se po përpiqet të destabilizojë Kosovën ose ka lidhje me grupet kriminale në vend.
Gazeta shkruan se me Moskën një nga aleatët më të mëdhenj të Beogradit, pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë i dha perëndimit një ndjenjë urgjence për të zgjidhur çështjen e Kosovës. “Konflikti i rinovuar do të zvogëlonte në masë të madhe perspektivat e anëtarësimit të vendeve në BE dhe NATO dhe do të kërcënonte unitetin evropian ndërsa konflikti në Ukrainë vazhdon”, shkruan FT.
Dmitry Peskov, zëdhënësi i presidentit Vladimir Putin, tha se Rusia “mbështet atë që po bën Beogradi”, por mohoi se Moska po ushtronte “ndikim shkatërrues” në rajon.
“Serbia po mbron të drejtat e serbëve që jetojnë afër në kushte të vështira. Natyrisht, ata reagojnë ashpër kur këto të drejta shkelen”, tha Peskov të mërkurën, sipas Interfax.
Në përpjekje për të zbutur tensionet, një gjykatë e Kosovës tha të mërkurën se Dejan Pantiq, një ish-polic arrestimi i të cilit nxiti protestat aktuale nga serbët e tjerë të Kosovës, do të lirohet nga paraburgimi dhe do të vendoset në arrest shtëpiak. Pantiq u mbajt në fillim të dhjetorit me akuzën e sulmit ndaj një oficeri policie në shërbim.
FT citon Vuçiqin të ketë thënë se Serbia do të “vazhdojë të luftojë për paqen dhe të kërkojë zgjidhje kompromisi”.