E hënë, 28 Prill, 2025

MIRË SE VINI NË HIPERREALITET, ATY KU KONVERGOJNË BOTËRAT FIZIKE DHE VIRTUALE

Tani jetojmë në hiperrealitet, një botë ku simulimet e realitetit duken më reale se vetë realiteti.

Shkruan: Kian Bakhtiari / FORBES

Për më shumë se 200,000 vjet, ne njerëzit kishim akses vetëm në botën fizike, plot me objekte që mund të preknim, shijonim, dëgjonim, nuhasim dhe shihnim. Në vitet 1980, interneti lindi hapësirën kibernetike: një botë kompjuterike virtuale e krijuar për të lehtësuar komunikimin online.  Më pas, në vitin 1991, Uebi u bë i disponueshëm publikisht; një teknologji e re që do të ndryshonte rrënjësisht sjelljen njerëzore.

Për fëmijët që rriten sot, është e vështirë të imagjinohet një kohë pa kompjuterë, telefona inteligjentë, Google, Netflix ose Instagram.  Një kohë kur ekzistonte mërzia, ku na duhej të mbanim përmendësh numrat e telefonit dhe të pyesnim të huajt për udhëzime. Sot, përdorimi i kudondodhur i mediave sociale dhe pajisjeve dixhitale e ka bërë ueb-in të duket dhe të ndihet si bota reale. Ndarja midis realitetit dhe imazhit është shembur.

Tani jetojmë në hiperrealitet, një botë ku simulimet e realitetit duken më reale se vetë realiteti. Koncepti i hiperrealitetit u shpik për herë të parë nga sociologu francez Jean Baudrillard në Simulacra dhe Simulation. Baudrillard e përkufizoi Hiperrealitetin si, “gjenerimi sipas modeleve të një realiteti pa origjinë”.  Kur Baudrillard parashtroi për herë të parë teorinë e hiperrealitetit në vitin 1981, ajo u pa si një ide shumë provokuese dhe e diskutueshme. Sot, hiperrealiteti është një element i përhershëm i jetës moderne.

Pandemia ka zgjeruar botën online

Në shumë mënyra, bllokimi aktual është eksperimenti më i madh social dhe psikologjik i kryer ndonjëherë. Në kulmin e pandemisë, më shumë se gjysma e popullsisë së botës – 4.2 miliardë njerëz – ishin subjekt i një bllokimi të pjesshëm ose të plotë. Mënyra jonë e jetesës është ndryshuar. Ndërveprimi njerëzor është zëvendësuar nga piksele dixhitale që transmetohen në internet çdo ditë. Në mënyrë të parashikueshme, njerëzit kanë shpenzuar një sasi rekord kohe në internet. Zoom tani ka 300 milionë pjesëmarrës në ditë, krahasuar me vetëm 10 milionë në dhjetor 2019. Twitch ka shënuar një rritje të shikueshmërisë me 56% në tremujor. Dhe fitimet e Amazon janë trefishuar pasi pandemia përshpejton kalimin në tregtinë elektronike.

Ndoshta më e rëndësishmja, platformat dixhitale si Zoom, Twitch dhe Amazon kanë ekzistuar prej vitesh. Teknologjia nuk ka ndryshuar, por marrëdhënia jonë me teknologjinë. Në mënyrë të qartë, bllokimi global ka qenë një katalizator për miratimin masiv të tregtisë elektronike, pagesave në internet dhe video-konferencave. Për herë të parë në histori, ne kemi arritur të lëvizim shoqërinë ose të paktën një pjesë të madhe në internet. Shumë njerëz kanë krijuar zakone të reja të krijuara në mbarë botën dixhitale. Në këto kushte, bota virtuale fillon të konkurrojë me botën fizike për kohë, burime dhe vëmendje.

Rritja e propozimeve virtuale

Pjesa më e madhe e kohës sonë në internet shpenzohet në pajisje, duke mbetur në botën fizike. Niveli tjetër është bota virtuale, një mjedis plotësisht zhytës i simuluar nga kompjuteri ku njerëzit përfaqësohen nga avatarë dixhitalë.  Aktualisht, bota virtuale është më e dukshme në industrinë e lojrave. Tashmë, lojërat si Fortnite, Minecraft dhe Roblox kanë ndërtuar botë komplekse, ku njerëzit mund të krijojnë identitete të reja, të eksplorojnë mundësi të reja dhe të kalojnë kohë me miqtë. Rritja shpërthyese e lojrave po fuqizon zhvillimet kryesore në botën virtuale.

Bota virtuale madje ka ekonominë e saj, me 2.5 miliardë njerëz që shpenzojnë 100 miliardë dollarë për mallra virtuale. Ndryshe nga opinioni popullor, lojërat nuk janë një formë ikjeje, por një shans që njerëzit të lidhen me miqtë dhe të huajt në një nivel më të thellë. Nga një perspektivë komerciale, markat globale po përpiqen të hyjnë në botën virtuale. Përpjekjet e fundit përfshijnë partneritetin e Nike League of Legends, fustanin virtual 10,000 dollarë të Gucci-t dhe shfaqjen në pistën e Balenciaga-s në një lojë video. Për korporatat me shtrirje globale dhe shpërndarje fizike – bota virtuale përfaqëson një mundësi të pashfrytëzuar për 10 herë të ardhura – pa pasur nevojë të prodhojnë produkte fizike.  Markat që ndërtojnë propozime bindëse virtuale – jo reklama dixhitale – padyshim do të formësojnë shoqërinë në shekullin e 21-të.

Mirë se vini në hiperrealitet

Në nivelin përfundimtar, ne hyjmë në hiperrealitet, një gjendje ku bota fizike dhe virtuale konvergojnë.  Aty ku nuk mund të dallojmë më dy realitetet. Por më e rëndësishmja, dallimi nuk do të kishte rëndësi sepse njerëzit marrin kuptim dhe vlerë të barabartë nga bota e simuluar.

Shembujt e hershëm përfshijnë influencuesin virtual Lil Miquela, i cili ka 2.9 milionë ndjekës në Instagram. Reperi i Soundcloud Fnmeka me 8 milionë ndjekës në TikTok. Dhe Genies, një kompani avatarësh që beson se çdo njeriu do të ketë nevojë për një avatar për të përfaqësuar veten.

Në një fushë tjetër, pornografia ka qenë prej kohësh në vijën e parë të inovacionit teknologjik.  Çuditërisht, pornografia është një nga industritë e vetme ku realiteti virtual (VR) ka arritur një adoptim të gjerë. Rreth 60% e sajteve kryesore të realitetit virtual janë sajte pornografike.  Psikologët paralajmërojnë se pornografia VR mund t’i shkëputë njerëzit nga realiteti.

Hiperrealiteti i lejon individët të shmangin vështirësitë e jetës, duke e zëvendësuar atë me një botë të kalibruar në mënyrë të përkryer sipas shijeve të tyre. Në mënyrë të ngjashme, ne kemi filluar të shohim shfaqjen e bordellove të kukullave të seksit në mbarë botën. Pavarësisht se duken si një fragment nga një roman kiberpunk, kukullat e seksit po kërcënojnë të ardhmen e punonjësve të seksit. Në shumë raste, klientët zgjedhin kukulla në vend të njerëzve për të kënaqur fantazitë e tyre. Një studim i kohëve të fundit nga Finlanda sugjeron që njerëzit e shohin seksin me një robot më me dashamirësi sesa me një punonjës seksi.

Pandemia globale ka mjegulluar më tej linjat midis botës fizike dhe asaj dixhitale. Tani po shohim që bota virtuale konkurron me atë fizike për burime. Në dekadën e ardhshme, të dy botët do të konvergojnë, duke krijuar një gjendje hiperrealiteti: një simulim i realitetit pa origjinë.  Edhe pse mund të jetë e lehtë të hedhësh poshtë hiperrealitetin si një lloj fantazie fantastiko-shkencore.  Ne vetëm duhet të shohim ndryshimet rrënjësore në sjelljen njerëzore dhe adoptimin teknologjik gjatë bllokimit aktual. Në të vërtetë, elementët e hiperrealit kanë hyrë tashmë në kulturën kryesore. Kjo pikë merr një rëndësi shtesë duke pasur parasysh se liderët e botës së re – Gen-Z – janë po aq, nëse jo më të rehatshëm për të jetuar në internet. Do ta citoj Marshall McLuhan: “Ne i formpjmë veglat tona dhe më pas veglat tona na japin formë.”

Përktheu dhe përshtati: Kdpolitik.com 

Të fundit