Si rrjedhojë e reformimit të procesin të zgjerimit, metodologjia e re e propozuar bazohet në parimin e grupimit të kapitujve negociues në gjashtë grupe të lidhura logjikisht. Grupimi i parë dhe më kompleksi për t’u negociuar është grupimi që përmban kapitujt themelor siç janë: acquis mbi prokurimin publik, statistikat, gjyqësorin dhe të drejtat themelore, drejtësinë, lirinë dhe sigurinë si dhe kontrollin financiar. Grupimi i dytë bashkon gjithë acquis që mbulojnë konceptin e tregut të brendshëm. Në të bëjnë pjesë kapitujt 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 dhe 28. KDP sjellë detajet e përmbajtjes së këtyre kapitujve
Shkruan: Valmisa Novi
Hapja e negociatave duket sikur e kalon në një kujtim të largët stërmundimin për vite me radhë, nën vulën e vetove të njëpasnjëshme gjatë procesit eurointegrues të vendit. Për ta sjellë edhe njëherë në kujtesë, atëherë kur mendonim se ishim më pranë se kurdoherë, presidenti francez, Emanuel Macron, vendosi veton për mos hapjen e bisedimeve për anëtarësimin e vendit në BE, duke cilësuar se konsolidimi i brendshëm i BE-së ka përparësi ndaj zgjerimit dhe se është e nevojshme të bëhen ndryshime në strukturat komplekse vendimmarrëse të BE-së. Ai bëri apel për një reformim të Bashkimit Evropian, madje dhe një reformim të procesit të zgjerimit të BE-së, pjesë e të cilit janë pikërisht kriteret dhe kushtet për pranim. Krahas kritereve ekonomike dhe politike, një pjesë të rëndësishme përbëjnë edhe kriteret e përafrimit legjislativ, të njohur si acquis communautaire. Pikërisht si rrjedhojë e reformimit të procesin të zgjerimit, metodologjia e re e propozuar bazohet në parimin e grupimit të kapitujve negociues në gjashtë grupe të lidhura logjikisht.
Grupimi i parë dhe më kompleksi për t’u negociuar është grupimi që përmban kapitujt themelor siç janë: acquis mbi prokurimin publik, statistikat, gjyqësorin dhe të drejtat themelore, drejtësinë, lirinë dhe sigurinë si dhe kontrollin financiar. Këto kapituj përcaktojnë dhe shtrojnë themelin e besimit dhe sigurojnë besueshmërinë gjatë procesit të negociatave, ndaj janë të parat që hapen dhe qëndrojnë hapur deri në përfundim të procesit.
Grupimi i dytë bashkon gjithë acquis që mbulojnë konceptin e tregut të brendshëm. Në të bëjnë pjesë kapitujt 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 dhe 28. Detajet e përmbajtjes së këtyre kapitujve vijojnë si më poshtë.
Kapitulli 1: Lëvizja e lirë e mallrave
Parimi i lëvizjes së lirë të mallrave nënkupton që produktet duhet të tregtohen lirshëm nga një vend i Unionit në tjetrin. Në një numër sektorësh ky parim i përgjithshëm plotësohet nga një kornizë rregullatore e harmonizuar, sipas “qasjes së vjetër” (imponimi i specifikimeve të sakta të produktit) ose “qasjes së re” (imponimi i kërkesave të përgjithshme të produkteve). Legjislacioni i harmonizuar evropian i produkteve, i cili duhet të transponohet, përfaqëson pjesën më të madhe të acquis nën këtë kapitull. Për më tepër, kapaciteti i mjaftueshëm administrativ është thelbësor për të bërë të ditur kufizimet në tregti dhe për të aplikuar masa horizontale dhe procedurale në fusha të tilla si standardizimi, vlerësimi i konformitetit, akreditimi, metrologjia dhe mbikëqyrja e tregut.
Kapitulli 2: Liria e lëvizjes së punëtorëve
Legjislacioni i këtij kapitulli parashikon që qytetarët e një shteti anëtar të BE-së kanë të drejtë të punojnë në një shtet tjetër anëtar. Punëtorët migrantë të BE -së duhet të trajtohen në të njëjtën mënyrë si punëtorët kombëtarë në lidhje me kushtet e punës, avantazhet sociale dhe tatimore. Ky kapitull përfshin gjithashtu një mekanizëm për të koordinuar dispozitat kombëtare të Sigurimeve Shoqërore për personat e siguruar dhe anëtarët e familjes së tyre që lëvizin në një shtet tjetër anëtar.
Kapitulli 3: E drejta e vendosjes dhe liria për të ofruar shërbime
Shtetet anëtare duhet të sigurojnë të drejtën e krijimit për personat fizik dhe juridikë të BE-së në çdo shtet anëtar si dhe lirinë për të ofruar shërbime ndërkufitare, e cila nuk duhet pengohet nga legjislacioni kombëtar, përveç përjashtimeve të përcaktuara në traktat. Ky kapitull gjithashtu harmonizon rregullat në lidhje me profesionet e rregulluara për të siguruar njohjen e ndërsjellë të kualifikimeve dhe diplomave midis shteteve anëtare; Për disa profesione të rregulluara, duhet të ndiqet një kurrikul i zakonshëm minimal i trajnimit në mënyrë që kualifikimi të njihet automatikisht në një shtet anëtar të BE -së. Në fushën e shërbimeve postare, acquis synon hapjen e këtij sektori për konkurrencën në një mënyrë graduale dhe të kontrolluar, brenda një kornize rregullatore që siguron një shërbim universal.
Kapitulli 4: Lëvizja e lirë e kapitalit
Shtetet anëtare duhet të heqin, me disa përjashtime, të gjitha kufizimet për lëvizjen e kapitalit si brenda BE -së ashtu edhe midis shteteve anëtare dhe vendeve të treta. Kapitulli përfshin rregullat në lidhje me pagesat ndërkufitare dhe ekzekutimin e urdhrave të transferimit në lidhje me letrat me vlerë. Direktivat në luftën kundër pastrimit të parave dhe kundër financimit të terrorizmit domosdoshmërisht kërkojnë që bankat dhe operatorë të tjerë ekonomikë të identifikojnë klientët dhe të raportojnë transaksione të caktuara, sidomos kur merren me artikuj me vlerë të lartë dhe me transaksione të mëdha parash. Një kusht kryesor për të luftuar krimin financiar është krijimi i një kapaciteti efektiv administrativ dhe ligjzbatues duke u mbështetur në bashkëpunimin midis autoriteteve mbikqyrëse, të zbatimit të ligjit dhe autoriteteve të prokurorisë.
Kapitulli 6: E drejta e shoqërive tregtare
Acquis i ligjit për shoqëritë tregtare përfshin rregullat për formimin, regjistrimin, bashkimin dhe ndarjen e shoqërive tregtare. Në fushën e raportimit financiar, acquis specifikon rregullat për paraqitjen e llogarive vjetore dhe llogarive të konsoliduara, duke përfshirë rregullat e thjeshtuara për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Zbatimi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit është i detyrueshëm për disa subjekte me interes publik. Përveç kësaj, acquis specifikon rregullat për miratimin, integritetin profesional dhe pavarësinë e auditimeve statutore.
Kapitulli 7: E drejta e pronësisë intelektuale
Acquis për të drejtat e pronësisë intelektuale specifikon rregulla të harmonizuara për mbrojtjen ligjore të së drejtës së autorit dhe të drejtave të tjera të lidhura me të. Dispozita të veçanta zbatohen për mbrojtjen e bazave të të dhënave, programeve kompjuterike, transmetimeve satelitore dhe ritransmetimeve kabllore. Në fushën e të drejtave të pronësisë industriale, acquis përcakton rregulla të harmonizuara për mbrojtjen ligjore të markave dhe disenjove. Dispozita të tjera specifike zbatohen për shpikjet bioteknologjike, farmaceutike dhe produktet për mbrojtjen e bimëve. Acquis gjithashtu vendos një markë tregtare të Komunitetit Evropian dhe dizajn të KE-së. Së fundi, acquis përmban rregulla të harmonizuara për zbatimin e të drejtave të autorit dhe të të drejtave të tjera të lidhura me të, si dhe të të drejtave të pronësisë industriale. Secili prej shteteve duhet të ndërtojë mekanizma zbatuese adekuate, në veçanti kapacitete zbatimi të mjaftueshme dhe efikase.
Kapitulli 8: Politika e konkurrencës
Acquis i konkurrencës mbulon si politikat anti-trust ashtu edhe politikat e kontrollit të ndihmës shtetërore. Ai përfshin rregulla dhe procedura për të luftuar sjelljet antikonkurruese nga kompanitë (marrëveshjet kufizuese midis ndërmarrjeve dhe abuzimit me pozitën dominuese), për të shqyrtuar shkrirjet midis ndërmarrjeve dhe për të parandaluar qeveritë nga dhënia e ndihmës shtetërore që shtrembëron konkurrencën në tregun e brendshëm. Në përgjithësi, rregullat e konkurrencës janë drejtpërdrejt të zbatueshme në të gjithë Bashkimin Evropian dhe shtetet anëtare duhet të bashkëpunojnë plotësisht me Komisionin për zbatimin e tyre.
Kapitulli 9: Shërbimet financiare
Acquis në fushën e shërbimeve financiare përfshijnë rregulla për autorizimin, funksionimin dhe mbikëqyrjen e institucioneve financiare në fushat e bankave, sigurimeve, pensioneve suplementare, shërbimeve të investimeve dhe tregjeve të letrave me vlerë. Institucionet financiare mund të operojnë në të gjithë BE-në në përputhje me parimin e ‘kontrollit të vendit të origjinës’ ose duke krijuar degë ose duke ofruar shërbime përtej kufinjve.
Kapitulli 28: Mbrojtja e konsumatorit dhe shëndetit
Acquis për mbrojtjen e konsumatorit mbulon sigurinë e mallrave të konsumit, si dhe mbrojtjen e interesave ekonomike të konsumatorëve në një sërë sektorësh specifikë. Shtetet anëtare duhet të transpozojnë acquis në legjislacionin kombëtar dhe të vendosin struktura të pavarura administrative dhe fuqi zbatuese që lejojnë mbikëqyrjen efektive të tregut dhe zbatimin e acquis. Duhet të sigurohen gjithashtu mekanizmat e duhur gjyqësorë dhe jashtëgjyqësorë për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve, të sigurohet informimi dhe edukimi konsumatorëve si dhe të sigurohet roli i organizatave të konsumatorëve. Përveç kësaj, ky kapitull mbulon rregulla specifike detyruese në fushën e shëndetit publik.