Samiti i ministrave të jashtëm i Këshillit Evropian të çështjeve të përgjithshme nuk solli ndonjë lajm pozitiv për Shkupin dhe Tiranën. Bullgaria ka njoftuar se mbetet në pozicionin e bllokimit të integrimit evropian të Maqedonisë së Veriut, gjë që ka shkaktuar reagime te disa politikanë evropianë ndërkohë që në Shkup ka shuar shpresat për një kthesë pozitive në ditët në vijim.
“Kjo është gjuajtje në këmbë për BE-në”, kanë tënë diplomatë në Bruksel, duke shprehur habi për qëndrimin e prerë të Sofjes.
“Ju lutem. Çështjet bilaterale duhet të zgjidhen në mënyrë bilaterale, pa bllokuar progresin e të gjithë Bashkimit Evropian. Le të mendojmë strategjikisht dhe të kuptojmë: ne duhet të përmbushim detyrimet tona ndaj Shqipërisë dhe Maqedonisë Veriore TANI dhe nuk kemi asnjë interes për të lënë një vakum strategjik atje. Faleminderit”, ka shkruar në Twitter ministri gjerman për Evropën Michael Roth.
Please. Let bilateral issues be handled bilaterally, without blocking the entire 🇪🇺 moving forward. Let’s think strategically and realise: need to fulfill our obligations towards #Albania🇦🇱& #NorthMacedonia 🇲🇰 NOW + have no interest in leaving strategic vacuum there. Thank you.
— Michael Roth MdB 🇪🇺 (@MiRo_SPD) June 22, 2021
Ai, së bashku me kolegët e tij nga 27 vende anëtare të BE, u takuan në Këshillin e Çështjeve të Përgjithshme të BE, me deklaratën e tij la të kuptohet për atmosferën pas dyerve të mbyllura në Luksemburg. Në takimin e fundit gjatë presidencës gjashtëmujore të Unionit të Portugalisë, Bullgaria, siç u njoftua javën e kaluar, mbeti në të njëjtin pozicion që kërkesat e tyre për kornizën negociuese midis Maqedonisë së veriut dhe BE nuk u plotësuan dhe kushtet për mbajtjen e parë ndërqeveritare nuk u përmbushën.
Në Shkup, Ministri i Jashtëm Bujar Osmani komentoi zhvillimet e tilla në lidhje me përparimin evropian të vendit.
“Është e saktë. Informacioni fillestar që vjen nga Luksemburgu është se Republika e Bullgarisë konsideron se nuk është e gatshme të japë dritën jeshile për kornizën e negociatave dhe mbajtjen e konferencës ndërqeveritare. Por në të njëjtën kohë, informacioni është se pikëpamjet e 26 vendeve anëtare janë të larta, të cilat konsiderojnë se është plotësisht e pajustifikuar dhe se Maqedonia e Veriut kohë më parë ka përmbushur kushtet,” tha Osmani.
Megjithatë, ai përmendi gjithashtu mundësinë teorike të Samitit të Liderëve të BE-së, që do të mbahet me 24 dhe 25 qershor, nëse merret parasysh situata politike në Bullgari.
Vetëm presidenti ka një mandat të plotë politik, shtoi Osmani, duke theksuar se kjo është një mundësi për të tërhequr veton. Vetë Osmani është takuar disa herë gjatë ditëve të fundit me Ministrin e Jashtëm Bullgar Svetlan Stoev, i cili tani po përfaqëson Sofjen në Luksemburg.
Të dy ishin pjesë e delegacioneve shtetërore të udhëhequra nga kryeministrat e të dy vendeve, Zoran Zaev dhe Stefan Janev, të cilët u takuan javën e kaluar në kryeqytetin Bullgar. Pala maqedonase më pas paraqiti një udhërrëfyes, bullgari premtoi ta rishikonte atë, por nga të dy palët nuk ka asnjë informacion disa ditë më vonë – cili ishte saktësisht udhërrëfyesi i propozuar nga pala maqedonase, dhe as çfarë është e papranueshme për Bullgarinë.
“Ju pyesni pse ne nuk flasim publikisht për ato ide, sepse ato janë akoma ide, por sigurohuni që nëse ka indikacionin më të vogël se ndonjë ide mund të rritet në një bazë për tejkalimin e dallimeve, publiku do të informohet para se të marrim ndonjë pozicion. Çështja e gjuhës maqedonase trajtohet nga propozimi portugez dhe ekziston një propozim për dallimet që ekzistojnë në lidhje me gjuhën në tekstin e kornizës negociuese dhe ne e konsiderojmë atë propozim si një bazë të mirë për një zgjidhje,” tha Osmani .
Çështjet në lidhje me gjuhën maqedonase, të cilat politika zyrtare e Sofjes i konsideron si norma në gjuhën bullgare, trazuan publikun këtë fundjavë pasi disa media bullgare raportuan sugjerimin e Zaevit se “Bullgarët dhe Maqedonasit flasin të njëjtën gjuhë, të cilat janë i njohur botërisht veç e veç. ”. Kjo u mohua nga qeveria maqedonase, duke pretenduar se gjuha dhe identiteti nuk janë subjekt i negociatave dhe se nuk kishte formulime për zgjidhje në Sofje.
Propozimi Portugez që Osmani tani përmend se ai adresoi çështjen e gjuhës nuk është njoftuar zyrtarisht, por sipas asaj që u botua nga agjencia Bullgare BGNES, e cila pretendon se ka zgjidhjen e ofruar nga Maqedonia “për të njohur që gjuha maqedonase ishte kodifikuar në vitin 1945 “.
Seanca e Këshillit të Çështjeve të Përgjithshme është e fundit në presidencën Portugeze të Bashkimit Evropian. Ajo nuk u prit me pritje të mëdha për përparimin e Maqedonisë së Veriut në integrimin evropian, i bllokuar që nga viti i kaluar për shkak të bllokadës nga Bullgaria. Sofja zbehi shpresat edhe të vogla javën e kaluar, kur një ditë para vizitës së Kryeministrit Zoran Zaev në kryeqytetin Bullgar, ai njoftoi se nuk kishte asnjë ndryshim në pozicionin e tyre.