Unë jam rritur në një qytet të përzier hebre-arab. Dhuna atje më frikëson më shumë sesa raketat nga Gaza.
Shkruan: TOMER PERSICO / Jerusalem Post
Kur isha duke u rritur në Haifa, popullsia e përzier e qytetit ishte një sfond i qëndrueshëm, shpesh anashkalohej sesa vërehej me çudi. Hebrenjtë dhe arabët jetuan, punuan dhe rritën fëmijë krah për krah, në disa raste së bashku. Si pjesë e një familje laike, më kujtohet që shkoja në lagjet arabe për të blerë bukë pita gjatë Pashkës, kur supermarket në lagjet hebraike janë të ndaluara me ligj për ta shitur atë. Dimri përfshinte drejtimin për në zonën e krishterë për Krishtlindje për të shijuar zbukurimet dhe për të parë një nuhatje të kozmopolitizmit.
Si izraelit, mendoj se ngjarjet e ditëve të fundit në Lod, Jaffa, Acre dhe qytete të tjera të përziera janë shumë më shqetësuese sesa një raund tjetër sulmesh kundër Hamasit, sado të tmerrshme të jenë. Gjatë dekadës së fundit konflikti me Hamasin ka marrë formën e një përplasjeje midis dy shteteve, megjithëse ekuilibri i fuqive është asimetrik. Është një luftë tërheqjeje që asnjë Izraelit nuk pret ta marrë fund kur të kalojë ky raund i veçantë dhune.
Ajo që po ndodh në qytetet e Izraelit është thelbësisht e ndryshme – siç po e pranon ushtria izraelite, me raportet se është e përgatitur të përfundojë luftimet ndërkufitare të Gazës për të shuar përleshjet hebreo-arabe brenda vendit.
Përtej shpërbërjes së rendit publik, me makinat hebreje të ndezura nga protestuesit arabë dhe dyqanet arabe të shkatërruara nga ekstremistët hebrenj, vetë pëlhura e shoqërisë sonë është copëtuar. Deri tani, Lod ka mbajtur barrën e sulmeve, me sinagoga të djegura dhe familje hebreje të fshehura në shtëpitë e tyre nga frika e dhunës nga fqinjët e tyre.
Ky shpërthim katastrofik i agresionit mund të ishte parashikuar, por nuk ishte aspak i pashmangshëm. Kjo ka të bëjë me neglizhencën afatgjatë të shtetësisë arabe në Izrael nga shteti, por kjo në të vërtetë është vetëm sfondi shumë i gjerë. Zjarri u ndez në Jeruzalem. Nga njëra anë u krijua nga konfiskimi në rritje, përmes mjeteve teknikisht ligjore, por thellësisht të pabarabarta, të shtëpive arabe nga kolonët hebrenj në lagjen Jeruzalemit Lindor të Sheik Jarrah; nga ana tjetër, xhamia Al-Aksa u bë një fushë beteje. Palestinezët grumbulluan gurë dhe fishekzjarre për të hedhur mbi adhuruesit hebrenj në Murin Perëndimor poshtë tij, dhe policia izraelite bastisi kompleksin të hënën dhe shpërndau turmat, duke lënë të plagosur 21 policë dhe më shumë se 200 palestinezë.
Këto ngjarje të fundit sollën ndjenjën e pakënaqësisë dhe zhgënjimit kombëtar në pikën e tyre të vlimit. Xhamia Al-Aqsa nuk është vetëm vendi i tretë më i shenjtë për Islamin Suni, por një element themelor i identitetit kombëtar Palestinez. Pas pushtimit të tij në shekullin e 12-të nga Salahudini, arabëve në dhe përreth Jeruzalemit iu besua mbrojtja e vendit të shenjtë. Sot palestinezët e Jeruzalemit dhe të gjithë palestinezët, e shohin veten si trashëgimtarë të këtij besimi.
Një sulm ose shkelje e perceptuar e sitit nga Izraeli sjell tension që, nëse nuk qetësohet, lind dhunë. “Al-Aqsa Intifada” e përgjakshme e vitit 2000 deri në 2005 e mori emrin për një arsye. Për palestinezët një luftë rreth kompleksit të shenjtë është shumë më tepër sesa çështja e ndjenjave fetare të lënduara ose krenarisë kombëtare. Është një pjesë e identitetit të tyre, një abuzim i së cilës nxit një reagim të organeve të brendshme.
Prishja e bashkëjetesës në qytetet e përziera të Izraelit, megjithatë, shtyp butona të ngjashëm në psikikën hebraike. Kur izraelitët hebrenj dëgjojnë për hebrenjtë të mbyllur në shtëpitë e tyre, të pafuqishëm; rreth bandave të trazirave që ecin në rrugë, duke kërkuar hebrenj; rreth sinagogave të vandalizuara dhe të djegura – shfaqen shtresa të traumës shekullore.
Ndër elementët që përbëjnë identitetin hebre është, tragjikisht, një ndjenjë e cenueshmërisë dhe frikës akute të dhunës nga fqinjët e tyre. Arsyet për këtë janë të qarta, dhe përgjigjja historike ndaj tij ishte, ndër të tjera, sionizmi. Këtë javë, izraelitët e gjetën veten duke rijetuar (në mënyrë të pandërprerë, për shumicën) të njëjtin realitet që ata shpresonin se do të hasnin “Kurrë më”. Edhe një herë, ne kemi një ndërhyrje në sedimentet më të thella të identitetit, një abuzim i të cilave, natyrisht, nxit një reagim të organeve të brendshme.
Rezultatet janë katastrofike: një kolaps i strukturës shoqërore dhe në të vërtetë i rendit dhe ligjit. Turmat linçuese nga të dy popujt janë duke ndjekur viktimat në rrugë, dhe familjet që ishin vetëm një javë më parë duke jetuar paqësisht krah për krah janë të tmerruar nga njëra-tjetra.
Meqenëse asnjëra nga popullatat nuk po shkon askund, izraelitët do të mësojnë të jetojnë së bashku. Jeta ka mënyrat e veta, dhe fqinjët i gjejnë mënyra për të bashkëjetuar. Përplasja e identitetit dhe lëndimit historik, sidoqoftë, në mënyrë të pashmangshme shkakton një traumë intensive.
Tani për tani qytetarët hebraikë dhe arabë të Izraelit po presin në pikat më të thella të vuajtjeve të njëri-tjetrit, duke thelluar ankthin.
Procesi i gjatë i shërimit kërkon një përpjekje të ndershme për një marrëdhënie më të drejtë midis shtetit dhe qytetarëve të tij arabë. Por secila palë duhet të mësojë të njohë dhe të jetë shumë më e vëmendshme ndaj identitetit dhe ndjeshmërisë së të tjerëve.
Përktheu dhe përshtati: KDP