Autor: Denko Maleski
Me siguri as vetë ministri i Vetëqeverisjes Lokale, Milevski nuk është i vetëdijshëm se çfarë vlerësimi dha për situatën tonë politike, kur, në televizion, propozoi që kryebashkiakët, me shkeljen në detyrë, të mund ta sjellin ekipin e tyre të krerëve komunalë. Shkaku? Të mos jenë të ekspozuar në sabotazh nga ata të cilët i kishte vendosur kryetari tjetër i komunës i partisë tjerë. Ky konstatim është befasues pasi puna e autoriteteve lokale lidhet drejtpërdrejt me përmirësimin e kushteve të jetesës së qytetarëve të shtetit, kështu që mund të thuhet se partitë dinë të punojnë më drejtpërdrejt kundër interesave të popullit të tyre. Nënkuptohet, asgjë më mirë nuk është as në nivel shtetëror, me atë dallim që më lehtë eliminohen ata të vendosurit nga pushteti i kaluar ndërsa në vendin e tyre vihen lokalistë të partisë fituese.
Është i vjetër problemi i marrëdhënies së administratës së shtetit ndaj përfaqësuesve të pushtetit të sapozgjedhur. Reformën e parë të administratës së tyre në drejtim të profesionalizimit të saj dhe neutralitetit politik, britanikët e kanë filluar me ligj të sjellë diku nga mesi i shekullit nëntëmbëdhjetë. Qëllimi kryesor ka qenë, administrata ta bart lojalitetin e vet ndaj politikanëve programet e së cilëve kanë marrë vërtetim në zgjedhje.
Përkatësisht, në momentin kur konstituohet qeveria e re e zgjedhur demokratike, administrata, duke respektuar vullnetin e njerëzve të shprehur në zgjedhje, të veprojë në realizimin e programit të partisë fituese ose koalicionit të partive. Prandaj, qëndrimi i administratës shtetërore ndaj qeverisë së re flet për ekzistencën ose mos ekzistencën e vetëdijës demokratike në një shoqëri. Natyrisht, vetëdija jonë nuk është në një nivel të lartë. Në vendin tonë, së pari është besnikëria ndaj partisë ose një politikani, dhe më pas ndaj shtetit.
Si ministër i jashtëm, 1991-1993, vura re simptomat e para të kësaj sëmundje. Meqenëse ne po bënim hapat e parë drejt pluralizmit, dhe partitë nuk ishin vendosur ende plotësisht në sistemin politik të shtetit, njerëzit në krye të MPJ ishin “njerëzit e dikujt”. Ky është një njeri i këtij, ndësa ai njeri i atij, do të më pëshpëriste ndonjë informator, duke zbuluar sekretet e institucionit ku sapo kisha hyrë brenda dhe duhej ta drejtoja.
Qeverisja, nuk ishte detyrë aspak e lehtë, sepse ata zyrtarë ndiheshin më besnikë ndaj njerëzve të tyre në krye të partisë së vetme, sesa ndaj një profesori universiteti, anëtar i qeverisë eksperte të zgjedhur nga përfaqësuesit e popullit në parlament. Sigurisht që e dija se si ishin gjërat në teori, por më duhej të mësoja shpejt se si funksionojnë me të vërtetë. Dhe në praktikë, besnikëria ndaj shtetit ishte një abstraksion për administratën besnike ndaj partisë dhe përfaqësuesve të saj. Për më tepër, dhe në kohën kur shteti i përbashkët u godit nga zjarret etnike që kërcënuan Maqedoninë, zyrtarët mbeten kryesisht të interesuar të promovojnë një pozitë personale në ministri ose në kompensim material për shpenzimet e atyre që u kthyen në diplomacinë jugosllave në shtëpi. Dhe Milevski ka të drejtë kur bëhet fjalë për sabotim dhe sabotatorë. Edhe atëherë, gati tridhjetë vjet më parë, pati pengesa, më shpesh në formën e pasivitetit (inerci, ishte fjala e përdorur) e administratës, për mua aq e pakuptueshme në një kohë kur jeta jonë dhe jeta e familjeve tona ishin në rrezik. Por e tillë është natyra njerëzore
I bindur thellësisht për korrektësinë e postulateve demokratike që administrata kërkon të përcjellë besnikërinë e saj ndaj çdo qeverie të re të zgjedhur në zgjedhjet demokratike, por të vetëdijshëm që do të marrë shumë më tepër kohë sesa mandati im, kam pranuar se do të më duhet të vendos punën në dy pista. Njëra ishte ndërtimi i ngadaltë i institucionit të Ministrisë së Jashtme. E dyta ishte pista e shpejtë që kërkonte të plotësoja çdo ditë sfidat e politikës ndërkombëtare, duke kërkuar që unë të rrethoja veten me katër ose pesë bashkëpunëtorë, të cilëve u besova, që do të shtyni, së bashku në të njëjtin drejtim.
Ritmi i ngadaltë i zhvillimit të vetëdijes demokratike duket se kërkon edhe sot sjellje të ngjashme. Përkatësisht, nuk duhet të lihet pas dore procesi i gjatë i ndërtimit të një administrate politike politikisht neutrale që do ta transmetojë besnikërinë te zgjedhësit e njerëzve, e as të sanksionojë një situatë në kundërshtim me këtë drejtim të përgjithshëm duke i dhënë kryetarëve të bashkive të drejtën ta bëjnë atë sërish.. dhe sërish të sjellin ekipe të reja të administratorëve. Mbase në administratën ekzistuese do të mund të gjenden një mori zyrtarësh besnikë ndaj politikës së kryetarit të ri në administratën aktuale. Nëse nuk ka njerëz të tillë, atëherë jo vetëm që nuk meritojmë të kemi qeverisje lokale, por pyetja është se sa meritojmë të kemi një shtet. /Inbox7